۱۹ دی ـ ۹ ژانویه ـ «بگو به من، ولی نه دروغ» ؛ نگاهی به دو عنصر « چرا و چگونه » در خبرنویسی

« بگو به من، ولی نه دروغ » عنوان كتاب تازه ای به زبان انگلیسی است كه در دسامبر ۲۰۰۴ در زمینه خبرنویسی در ۶۵۵ صفحه انتشار یافته است. جان پیلجر روزنامه نگار با تجربه كه این كتاب را …

« بگو به من، ولی نه دروغ » عنوان كتاب تازه ای به زبان انگلیسی است كه در دسامبر ۲۰۰۴ در زمینه خبرنویسی در ۶۵۵ صفحه انتشار یافته است. جان پیلجر روزنامه نگار با تجربه كه این كتاب را ادیت كرده است در مقدمه آن نوشته است: هر خبر دارای شش عنصر است از این قرار: « كی( اصحاب خبر)، كی ( زمان وقوع) ، كجا ( محل وقوع) ، چی ( نوع رویداد) ، چرا و چگونه ( چرا و به چه دلیل روی داد و سبب چه بود ). چهار عنصر اول در عموم اخبار مطابق واقع است ولی در بیشتر خبرها ، دو عنصر آخر ( چرا و چگونه ) كامل و درست نیست.
ضعف خبرنگار و یا وجود سانسور در یك جامعه را از همین دو عنصر می شود به دست آورد و استنباط كرد. طبق اصول روزنامه نگاری، دبیر میز؛ كاپی ادیتور ، و بالاخره سردبیر اجرایی و یا معاونش نباید اجازه انتشار چنین خبر ناقصی را بدهند و معمولا آن را با اخم و تشر به خبرنگار مربوط باز می گردانند تا تكمیل كند، ولی همانها هم اگر دو عنصر چرا و چگونه (حادثه اتفاق افتاد و یا تصمیمم گرفته شد و انتصاب صورت گرفت و ...) نادرست و به دروغ ذكر باشد نمی توانند در آن لحظات ضرب الاجل متوجه شوند. شاید خبرنگار هم نداند كه منبع خبر سرش كلاه گذارده و چرا و چگونه نادرستی به او داده است. جامعه ( مخاطبان ) این عذر رسانه را نمی پذیرند و حقایق را می جویند. در این وضعیت، روزنامه نگار اینوستیگیتیو ( در فارسی واژه معادل ندارد) به چرا و چگونه داده شده در خبر تردید می كند و همانند كارآگاه پلیس به جستجو می پردازد، خطر می كند و حقیقت را هر چه كه باشد كشف و به اطلاع مردم می رساند.
پیلجر اشاره كرده است كه برخی از رسانه ها فاقد چنین روزنامه نگاران شجاع و ماهری هستند و در این صورت باید گفت كه وای به حال آن جامعه.