همام‌الدین محمد همام تبریزی

جنسیت: مردنام پدر: علاء / علاء الدین فریدونتخلص: همامتولد و وفات: (۶۳۶ -۷۱۳/۷۱۴) قمریمحل تولد: ایران - آذربایجان‌شرقی - تبریزشهرت علمی و فرهنگی: صوفی ، عارف و شاعرمشهور …

جنسیت: مرد
نام پدر: علاء / علاء الدین فریدون
تخلص: همام
تولد و وفات: (۶۳۶ -۷۱۳/۷۱۴) قمری
محل تولد: ایران - آذربایجان‌شرقی - تبریز
شهرت علمی و فرهنگی: صوفی ، عارف و شاعر
مشهور به خواجه همام. نام او را در تذکره‌ها به‌صورت‌های علاء و همام‌الدین بن علاء تبریزی و همامی نیز ذکر کرده‌اند. از معاصران و ندمای خواجه شمس‌الدین محمد صاحبدیوان جوینی بود. نزد خواجه نصیر طوسی به تحصیل علم پرداخت. او همچنین از محضر مولانا قطب‌الدین شیرازی استفاده برد و از اقران او به حساب می‌آمد. گویند قطب‌الدین کتاب "مفتاح‌المفتاح" خود را به خواهش او تألیف نمود. پس از طی این مدارج علمی مدتی به وزارت آذربایجان رسید و بعد با خواجه شمس‌الدین به روم سفر کرد. وی در ادبیات ، شعر و انشاء و حسن خط متبحر بود و به عربی و فارسی شعر می‌گفت. از جمله ممدوحان او را می‌توان خواجه شمس‌الدین صاخبدیوان ، خواجه شرف‌الدین هارون جوینی ، رشیدالدین فضل‌الله ، علامه نجم‌الدین عبدالغفار ، سلطان احمد تگودار ، غازان‌خان ، سلظان محمد خدابنده و مولانا قطب‌الدین شیرزای را نام برد. او در شعر از شعرائی چون سنایی و انوری و نظامی و سعدی ، که با او معاصرو معاشر بودند ، پیروی می‌کرد. وی در اواخر عمر منزوی گشت و از مال و منصب اعراض نمود ، سپس به مکه رفت و بعد از مراجعت طریقهٔ صوفیه را پیش گرفت و مرید شیخ سعید فرغانی گردید. وی در تبریز درگذشت و درمقبرهٔ الشعراء ، نزدیک مزار بابا مزید ، به خاک سپرده شد و به گفتهٔ بعضی از تذکره‌ها در خانقاهی که خود ساخته بود دفن گردید. در مورد سال تولد و مرگ او بین تذکره‌ها اختلاف است. از آثارش: تقریظی بر "توضیحات" خواجه رسید‌الدین ، به نثر؛ "دیوان" شعر ، مشتمل بر قصاید و قطعات و غزلیات ورباعیات و مثنویات ، از جمله یک مثنوی بر وزن "حدیقهٔ الحقیقهٔ" سنایی ، در تحقیق و تهذیب ، متجاوز از پانصد بیت و مثنوی "صحبت نامه" به وزن "خسرو و شیرین" نظامی؛ به نام خواجه شرف‌الدین هارون ، در سیصد و هشتاد و سه بیت.