حاج میرزا حسن / محمد حسن آشتیانی

جنسیت: مردتولد و وفات: (۱۲۴۳/۱۲۴۸ -۱۳۱۹) قمریمحل تولد: مشخص نیست.شهرت علمی و فرهنگی: عالم اصولی و مجتهددر نحف تحصیل کرد و از شاگردان شیخ مرتضی انصاری بود. پس از اتمام تحصیلات …

جنسیت: مرد
تولد و وفات: (۱۲۴۳/۱۲۴۸ -۱۳۱۹) قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: عالم اصولی و مجتهد
در نحف تحصیل کرد و از شاگردان شیخ مرتضی انصاری بود. پس از اتمام تحصیلات و رسیدن به مقام اجتهاد ، به تهران آمد و به تشکیل حوزه و تدریس مشغول شد. شهرت میرزای آشتیانی به سبب مخالفت او با اعطاء امتیاز توتون و تنباکو به بیگانگان ، معروف به قرارداد رژی ، و کوشش او در لغو این امتیاز بود که سرانجام با ارشاد و حمایت قاطع میرزای شیرازی منجر به لغو قرارداد گردید. وی سفری نیز به دیدار میرزای شیرازی در سامرا رفت و مورد استقبال قرار گرفت. وی در تهران درگذشت و پس از تشئیع جنازهٔ باشکوه پیکر او به نجف حمل و در مقبرهٔ شیخ شوشتری مدفون گشت. حاج شیخ مرتضی آشتیانی ، میرزا هاشم آشتیانی ، شیخ مصطفی آشتیانی ، و میرزا احمد آشتیانی از فرزندان او هستند. آز آثار میرزای آشتیانی :"بحر‌الفوائد فی شرح‌الفرائد" ، که حاشیهٔ مفصلی است بر رسائل شیخ انصاری؛ "مباحث الالفاظ" ، در اصول؛ "ازاحهٔ‌الشکوک فی
حکم‌اللباس المشکوک"؛ "کتاب‌القضاء"؛ "کتاب الاوانی الذهب و الفضهٔ"؛ "کتاب الوقف" و "احیاء‌الموت"؛ "رسالهٔ فی نکاح‌المریض"؛ "الجزاء"؛
"کتاب‌‌الاجارهٔ"؛ "الخلل".