میرزاقلی‌خان تگلو میلی هروی

جنسیت: مرد
تخلص: میلی
تولد و وفات: ( ... - مقتول ۹۸۵/۹۸۴/۹۸۳/۹۸۰) قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: شاعر
اسم و تخلص او گاه در تذکره ها میرزا محمدقلی میلی و میلی ترکی نوشته‌اند و نسبت ترک او به این دلیل است که وی از طایفهٔ تکلو ، از ترکمانان می‌باشد. در مشهد نشو نما یافت. احتمالاً به دلیل اقامت طولانیش در مشهد بعضی از تذکره‌ها اصل او را از این شهر می‌دانند. وی ابتدا ملازم سلطان محمد خدابنده و سپس تحت ملازمت و تربیت حاکم خراسان ، شاهزاده ابراهیم میرزا (م۹۸۵ق) پسر بهرام میرزای صفوی بود و آنان را مدح می‌کرد. او با شاعرانی مانند خواجه حسین ثناییو ولی دشت بیاضی معاشرت داشت. میلی بعد از اینکه مورد بی‌مهری ابراهیم میرزا قرار گرفت به قزوین رفت و مدتی با شعراء اطراف که در آنجا جمع بودند مشاعره کرد. سپس رهسپار گیلان گشت و با خان احمد خان ، حاکم گیلان ، نیز معاشرت داشت. بعد از چندی به دلیل کدورت و نزاعی که لبن او میرزا جهانگیر ، امیرالمرای آن دیار رخ داد به خراسان بازگشت. ولی در انجا نیز نماند و در ۹۷۹ق به هند رفت و مدت‌ها در خدمت نور‌بگ‌خان یا نورنگ‌خان (م۱۰۰۲ق) ، پسر قطب‌الدین غزنوی به سر برد و اشعاری در مدح وی سرود. بنا بر بعضی روایت‌ها سرانجام نورنگ‌خان بر او بدگمان شد و فرمان داد تا اورا به وسیلهٔ زهر به قتل برسانند. وفات او در مالوده بود و همان‌جا به خاک سپرده شد. بعدها پیکرش را به مشهد منتقل کردند. مزارش در نزدیک باغ امین‌آباد ، در حومهٔ شهر ، بر سر تپه‌ای موجود است و سنگی به صورت ایستاده بر قبر او قرار گرفته و قطعه شعری که میر تاریخی مشهدی در تارخ وفات او گفته و بر آن نوشته شده است. میلی در سرودن غزل نظیر نداشت و در فن قصیده نیز از شعرای بلاد خود وانمی‌ماند. البته بعضی این گفته را قبول ندارند و عده‌ای او را وادی غزل از ثنایی و دشت بیاضی و دیگر سعرای آن دیار بلکه از شعرای عراق بهتر می‌دانند. از اثار و.ی" دیوان" شعر. گفته‌اند که مولانا قاسمی ، که دوست میلی بود حدود دوهزار بیت از اشعار وی را جمع‌آوری کرده است. تقی‌الدین اوحدی گوید: "قریب دو هزار و پانصد بیت او نزد بنده هست و دو غزل او نیز قریب به همین‌قدر مکرر دیده‌ام".

میرزاقلی‌خان تگلو میلی هروی

وبگردی

مطالب مرتبط

لیست نظرات