آشنایی با یک بیماری هزارچهره

تب مالت (بروسلوز) ازجمله بیماری های عفونی مسری است که به بیماری هزارچهره معروف است.

تب مالت (بروسلوز) ازجمله بیماری های عفونی مسری است که به بیماری هزارچهره معروف است. درمان این بیماری حتی ممکن است تا چند ماه به طول بینجامد؛ به همین دلیل جزو بیماری های مزمن محسوب می شود اما می توان به راحتی از ابتلای به آن پیشگیری کرد.

این بیماری میکروبی واگیردار مشترک بین انسان و دام است که از گاو، گوسفند یا بزهای آلوده به انسان منتقل می شود. این بیماری به نام «دیوید بروس» پزشک اسکاتلندی کاشف این بیماری، «بروسلوز» و به علت مشاهده اولین مورد در جزیزه مالت، بیماری تب مالت نامیده شده است.

تب مالت ازجمله شایع ترین بیماری های واگیردار در کشور ما به شمار می رود؛ به طوری که به گفته دکتر ایرج خسرونیا رئیس انجمن متخصصان داخلی ۳۰۰ نفر به آن مبتلا هستند.

با وجود شایع بودن بیماری در کشور ما، خوشبختانه تعداد کمی به آن مبتلا هستند؛ این بیماری از سالیان قبل به صورت بومی در ایران وجود داشته اگر تب مالت به موقع تشخیص داده و درمان شود، به سرعت در ۱۰ تا ۱۵ روز درمان می شود و جلوی انتقال آن به افراد دیگر گرفته می شود اما اگر تشخیص و درمان آن با تاخیر مواجه شود، به گفته خسرونیا درمان آن حتی ممکن است تا حدود ۳ ماه به طول انجامد.مهم ترین راه ورود میکروب عامل بروز تب مالت به بدن حیوان از طریق دستگاه گوارش است که با مصرف علوفه آلوده و زباله به حیوان سرایت می کند و سبب شیوع بیماری می شود.

علایم تب مالت

مهم ترین علامت این بیماری تب بین ۳۸ تا ۴۰ درجه است که با احساس سرما یا لرز همراه باشد. دردهای عضلانی و استخوانی، سر درد، تعریق شدید به ویژه در هنگام شب، ضعف و خستگی، بی اشتهایی، لاغری و افسردگی، بزرگ شدن کبد و طحال نیز ازجمله علایم تب مالت به شمار می رود. درصورتی که این بیماری مزمن شود، حالاتی مانند خستگی دایمی، دردهای عضلانی، کمردرد، یبوست، کاهش وزن، افسردگی و ناتوانی جنسی نیز به تدریج ظاهر و مزمن می شود. تب مالت به لحاظ ویژگی های عامل مولد آن که نوعی میکروب است، به بیماری هزار چهره معروف است، بنابراین شناخت، مبارزه و ریشه کنی آن با دشواری های خاصی همراه است.یکی از دلایل شیوع این بیماری در کشور ما، رعایت نکردن اصول بهداشتی در بین برخی روستاییان و دامداران است؛ کشاورزی و دامپروری با زندگی روستایی و عشایری مردم ما بسیار آمیخته است. هنوز آغل و چادر دام ها در کنار اتاق و چادر صاحبان آنها دایر می شود و به محض تولد دامی جدید، کودکان خردسال آنها را در آغوش می گیرند و نوازش می کنند.

عوارض تب مالت

بیماری تب مالت عوارض متعددی دارد که ازجمله آن می توان التهاب مفاصل را به عنوان شایع ترین عارضه این بیماری برشمرد. کبد و کیسه صفرا نیز در اثر این بیماری متاثر می شود؛ کبد همیشه در بیماری تب مالت درگیر و معمولا بزرگ می شود. التهاب کیسه صفرا ناشی از بروسلوز نیز یکی دیگر از عوارض نادر این بیماری است.حالاتی مانند تهوع، استفراغ، کاهش وزن، یبوست، اسهال و درد شکم نیز ازجمله عوارضی است که دستگاه گوارش را درگیر می کند. علایم بروسلوز شامل کم خونی، کاهش پلاکت ها، کاهش سلول های سفید خون و اختلالات انعقادی نیز از عوارض این بیماری به شمار می رود. التهاب پوشش داخلی قلب (آندوکاردیت) در کمتر از ۲ درصد بیماران بروسلوزی اتفاق می افتد و شایع ترین عارضه ای است که سبب مرگ این بیماران می شود.تب مالت همچنین سبب بروز سردرد و افسردگی در بیشتر بیماران می شود؛ سندروم های عصبی شامل التهاب پرده های مغزی و اختلالات اعصاب محیطی نیز در بروسلوز دیده شده است.بروز مشکلات پوستی مانند راش های سرخکی شکل یا کهیری شکل و خارش دار، بروز اختلالات کلیوی، عوارض چشمی مانند التهاب صلبیه، شبکیه و اعصاب بینایی از دیگر عوارض این بیماری به شمار می رود.

راه های پیشگیری

مصرف شیر و لبنیات پاستوریزه و تماس نداشتن با حیوانات آلوده به تب مالت از عمده ترین راه های پیشگیری از ابتلا به این بیماری به شمار می رود. مصرف نکردن شیر دامی که تازه سقط جنین کرده و به ابتلا به این بیماری مشکوک است، شستن ظرف های مخصوص دوشیدن شیر، ضدعفونی کردن اصطبل های آلوده، واکسیناسیون دام ها علیه این بیماری، مصرف گوشت حیوانات مبتلا به این بیماری به صورت کاملا پخته شده و رعایت کامل اصول بهداشتی در دامداری ها، از دیگر راه های پیشگیری از این بیماری است.