تقاضای طلاق از سوی زوجه

یکی از مهمترین حوزه های حقوق که با زندگی و سلامت روحی افراد سر و کار دارد، مباحث مربوط به حقوق خانواده است.

یکی از مهمترین حوزه های حقوق که با زندگی و سلامت روحی افراد سر و کار دارد، مباحث مربوط به حقوق خانواده است. البته معمولا روابط خانوادگی نمی‌تواند و نباید بر مبنای قواعد و مقررات خشک حقوقی تنظیم شود، بلکه اخلاق و رعایت اخلاقیات برای ایجاد و تداوم یک رابطه مناسب و قوی بر هر مقرره و قانونی ارجحیت دارد؛ اما به ناچار در برخی موارد اختلافات کار را به جایی می رساند که وجود قوانین و مقررات برای جلوگیری از مشکلات بعدی ضرورت پیدا می کند. از آن جمله قوانین مربوط به تقاضای طلاق از سوی زوجه است؛ چراکه بعضا زوجه از رفتار شوهر به استیصال میرسد و چاره ای جز طلاق نمی ماند.

زوجه در مواردی که در قانون برشمرده شده است می تواند از دادگاه تقاضای طلاق نماید. این موارد عبارت است از عدم پرداخت نفقه، کراهت از شوهر، عسر و حرج، غیبت مرد برای مدت چهار سال تمام بدون آنکه از وی اثری باشد و یا مواردی که زوجه در طلاق وکالت دارد. نفقه به معنای هزینه ی مسکن، لباس، غذا و لوازم خانه، درمان و دارو است و شامل نفقه گذشته و حال (هردو) می شود و چنانچه از سوی شوهر پرداخت نشود و دادگاه نتواند او را مجبور به پرداخت نفقه نماید، زن حق طلاق دارد؛ خواه شوهر قادر به پرداخت نفقه باشد و از پرداخت استنکاف نماید و یا اینکه توان پرداخت نداشته باشد.
دیگر موردی که موجد حق طلاق برای زوجه است، چنانکه بیان شد، کراهت داشتن از شوهر است و این بدان معناست که زن بتواند ثابت نماید از شوهرش متنفر است و از بودن با او عذاب می کشد و مثلا دچار مشکلات روحی می گردد؛ در این صورت زن در مقابل مالی که به شوهر می دهد، طلاق می گیرد، حال این مال می تواند معادل مهریه یا کمتر و یا بیشتر باشد که به این طلاق، طلاق خلع می گویند. برخی این مورد را با عسر و حرج اشتباه می کنند. در حالی که این دو متفاوت است. عسر و حرج بدان معناست که ادامه زندگی مشترک برای زوجه دشوار باشد و مصادیق آن نیز در قانون ذکر گردیده است که عبارتند از: ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی یا نه ماه متناوب در طول یکسال بدون عذر موجه، اعتیاد زوج، محکومیت قطعی وی به حبس پنج سال یا بیشتر یا هرنوع عارضه صعب العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید. لکن این موارد مذکور در قانون، حصری نیست بلکه به عنوان مثال بیان شده است و دادگاه هر مورد دیگری را نیز که موجب عسر و حرج زن تشخیص دهد، می تواند حکم به طلاق نماید.

البته امروزه، دفترچه های ازدواجی که در دفاتر ثبت ازدواج وجود دارد، دارای بندهایی هستند که چنانچه شوهر آنها را امضاء نماید، در صورت حصول این موارد، زوجه می تواند راسا به دادگاه مراجعه نماید و با ارائه دلایل خود مبنی بر تحقق یکی از آن موارد، درخواست صدور گواهی عدم امکان سازش نماید. از جمله مواردی که در دفترچه های ازدواج مذکور است، عبارت است از بدرفتاری زوج، بیماری خطرناک و غیرقابل درمان زوج که سلامت زوجه را به مخاطره اندازد، اشتغال شوهر به کاری که به حیثیت و آبروی زن و مصالح خانوادگی وی لطمه بزند، ازدواج مجدد مرد بدون اجازه همسر و مواردی از این دست.
نویسنده: خدایار سعیدوزیری ـ روزنامه آفرینش