مولانا تابع پدر بود

به روایت تذکره‌ها سلطان العلما، پدر مولوی به سبب رنجش از سلطان خوارزم در بلخ قرار نگرفت و می‌گویند او بالای منبر، حکما و اهل فلسفه را نکوهش می‌کرد. این کار بر امام فخر رازی درگذشته …

به روایت تذکره‌ها سلطان العلما، پدر مولوی به سبب رنجش از سلطان خوارزم در بلخ قرار نگرفت و می‌گویند او بالای منبر، حکما و اهل فلسفه را نکوهش می‌کرد. این کار بر امام فخر رازی درگذشته ۶۰۶ ق گران می‌آمد. این بود که تصمیم گرفت بلخ را ترک کند. باید گفت سلطان‌العما بلخ را ۶۱۰ ق یا دیرتر ترک کرده است.
بالطبع مولانا که متولد ۶۰۴ ق است،‌ در آن سال شش هفت سال بیشتر نداشت. این‌که گفته می‌شود مولانا برخ را ترک کرد، در واقع مولانا تابع پدر بود و به دنبال پدر به راه افتاد. می‌دانیم که مولانا پیش از آناطولی به حجاز رفت و از بغداد گذشت، در آن موقع بیشتر مردم ایران به سبب خوف از مغول زادگاه خود را رها می‌کردند، چنان‌که سلطان ولد پسر مولانا در ابتدانامه اشاره می‌کند که به سبب آزار اهل بلخ و نزدیک‌شدن مغولان به جاهای دیگر می‌رفتند.
اما علت این‌که سلطان‌العلما به آناتولی رفت، این بود که در آن عصر سلجوقیان روم محیط امنی برای علما فراهم کرده بودند و دلیل مهاجرت مولانا به قونیه، دعوتی بود که سلطان سلجوقی علماالدین کیقباد از سلطان‌العلما دعوت کرد که از لارنده به قونیه برود و نزول اجلاس کند که خاندان خود را به قونیه کشانید و خود سال ۶۲۸ ق در قونیه وفات یافت.

توفیق سبحانی
مولانا‌پژوه و مصحح فیه مافیه