رفیق‌زدایی!

امام علی می‌گوید کسی که نمی‌تواند برای خودش رفیقی دست و پا کند، آدم عاجزی است. اما عاجزتر از او کسی است که رفیق و برادری را که دارد، نمی‌تواند نگه دارد! البته، شما اگر می‌خواهید …

امام علی می‌گوید کسی که نمی‌تواند برای خودش رفیقی دست و پا کند، آدم عاجزی است. اما عاجزتر از او کسی است که رفیق و برادری را که دارد، نمی‌تواند نگه دارد! البته، شما اگر می‌خواهید هیچ دوستی برایتان باقی نماند، درست کلیک کرده‌اید! ما اینجا به شما لیستی می‌دهیم که با اِعراب کامل، آیاتِ فاتحه‌ای را که می‌خواهید بر رفاقت‌های چندساله و چندده‌ساله‌تان بخوانید، یادتان می‌دهد!
هرچند هر کدام از شماره‌های لیست ما، می‌تواند دوستانتان را چنان دلگیر و آزرده از شما کند که نگو، توجه داشته باشید که اگر دوستی شما رفاقتی دیرینه و سالم و عمیق‌ است، باید چند شماره را با هم مخلوط و هم‌زمان استفاده کنید.
این لیست را از دسترس کسانی که رفاقتشان تازه پا گرفته، جداً دور نگه دارید!
ــ اگر می‌خواهید هیچ دوستی برایتان باقی نماند:
۱. رودربایستی و حرمت کلاً به کنار! مگر نه اینکه ما با دوستانمان صمیمی‌ایم، و یکرنگی و صفا ما را چنان به هم پیوند داده که به قول ارسطو یک روحیم در دو بدن؟ پس دیگر چرا رودربایستی؟ اصلاً مگر رودربایستی، یک جور پنهان کردن و مراعات پاره‌ای چیزها نیست؟ خب، اینکه یعنی ظاهر و باطنی متفاوت! یعنی از مصادیق بارز عین کف دست نبودن! یعنی نفاق با رفقا! دیدید! راهِ توجیه‌تان باز است! وقتی هیچ حرمتی میان شما و دوستانتان نمانَد و دیگر از هم خجالت نکشید، شرم و حیا از بین می‌رود و بی‌ادبی و بی‌شرمی می‌شود تبر، تا درختی را که سالهاست نشانده‌اید و سانتیمتری رشد کرده و بالا رفته، قطع کند. ولی خب، مگر شما همین را نمی‌خواهید؟
۲. لج‌بازی هم خوب است! اسمهای دیگرش، همان ستیزه و جدل و بگومگوست! محکم‌ترین پیوندها را می‌بُرد! چون هر یک از طرفین لج‌باز عزم کرده تا بر دیگری چیره شود، هیچ چیز جلودارش نیست؛ حتی اگر لازم باشد دُردِ کهنه‌ی دوستی را هم از جام جانها چپه کند و سُکر رفاقت را برای همیشه از سر بپراند، این کار را می‌کند! چپه ‌کنید و بپرانید و خلاص!
۳. به حرف همه گوش کنید! بدون آنکه برای سبک ـ سنگین کردنش، از ترازوی حتی کوچکی استفاده کنید! دور و بر ما تا دلتان بخواهد پر است از آدم‌های سخن‌چین بی‌کاری که می‌توانند حرفهای بی‌ربط زیادی راجع به دوستانمان در گوشمان بزنند و کاری کنند که سرد و بی‌‌طعم و رنگ شود چای داغ لبریزی که تو و دوستت داشتید با کلی صفا و خاطره می‌نوشیدید و قندِ رفاقت و اتّکایتان به هم، گوشه‌ی لپتان بود.
۴. حسودی کنید!
۵. خودخواه باشید! همیشه فقط دوستانتان باید برای شما مرام بگذارند؛ همیشه فقط دوستانتان باید توی گرفتاری‌ها و مشکلات و سختی‌ها به کمک شما بیایند؛ همیشه دوستانتان مشکل دارند و باید خودشان را اصلاح کنند و همیشه فقط شما باید ازشان انتقاد کنید؛ همیشه فقط شما باید با دوستانتان شوخی کنید؛ همیشه فقط دوستانتان باید رفتارهای شما را تحمل کنند؛ همیشه فقط شما باید از دوستانتان توقع داشته باشید؛ همیشه فقط... و این‌طوری، فقط شما با شمایتان می‌مانید!
۶. جوری باشید که شما را با یک من عسل هم نشود خورد! بداخلاق باشید! همیشه! و بی‌هیچ علتی! «من اعصابم ضعیف است» خیلی جمله‌ی خوبی است!
۷. تحمل: صفر، صبر: کم، حوصله: ندارم، نق: می‌زنم! این، مکمل شماره‌ی بالاست. این و آن چنان زقّومی از شما می‌سازد که احدی حاضر نخواهد شد به‌تان نزدیک شود!
۸. از اساس به همه چیز شک کنید! اصلاً بدبین باشید! به هر چیز که دوستتان گفت! یا هر رفتاری که کرد! یا هر تغییری که کرده بود! حتی چیزهای پیش‌پاافتاده‌ی کوچک! فیلسوف‌ها می‌گویند شک مقدمه‌ی یقین است! اگر شکاک و بدبین و بددل باشید، شما هم به این «یقین» خواهید رسید که هیچ دوستی برایتان باقی نمانده است!
۹. بروید تا دینِ رفتارهای دوستانتان، و یک توبره ایراد از هرکدامشان درآورید! هیچ کس نباید فکر کند شما آدم هالویی هستید! همه ــ و از جمله دوستانتان ــ باید بدانند شما چه آدم دقیق و موشکاف و باریک‌بینی هستید و ــ از اینها مهم‌تر ــ چشمان تیزی دارید که هیچ اشتباه و سهو و ایرادی از آن مخفی نمی‌ماند! دوستانتان باید مواظب ریز و درشت رفتارهاشان باشند مقابل شما! کجای این ضرب‌المثل ایتالیایی‌ها اصلاً به ضرب‌المثل شبیه است که: برای دوستی میان دو نفر، صبوری یکی از آن دو ضروری است؟! یا مگر این «نورمن داگلاس» کی است که گفته: برای یافتن دوست، یک چشم خود را باید بست؛ و برای نگه داشتنش هر دو را؟! شما ایرادتان را بگیرید و کلافه کنید دوستی را که مدتهاست دل نمی‌کند و چشم برنمی‌دارد از شما.
۱۰. تا حالا فکر کرده‌اید که می‌توانید آدم مکاّر و آب‌زیرکاهی باشید؟ خب فکر کنید!


+ سه راهکار کاملاً متفاوت!
همیشه که نمی‌شود از در خانه وارد شد؛ گاهی هم پنجره یا نورگیر زیبای بالای پشت‌بام یا دریچه‌ی هواکش، می‌توانند مداخل خوبی باشند!
۱. یک‌دفعه همه‌ی محبتتان را سرازیر دوستتان کنید! در این وضعیت کاملاً عاطفی، دوست عزیز شما اگر کوچکترین تغییری (به هر دلیل) در رفتارتان ببیند ــ چون عادت کرده که همیشه در امواج پرمهر شما غوطه بخورد و وقتهای خستگی یا عصبانیت یا دلگیری، در خنکای ساحل از گل‌نازک‌ترشما بیاساید، یکباره جا می‌خورد و به‌تان بدبین می‌شود و قدری می‌رود عقب و خوب نگاهتان می‌کند ببیند خودتانید و یکباره ازتان فاصله می‌گیرد. می‌گویند اجرامی که در مدار جاذبه‌ی کره‌ای سنگین، سده‌هاست می‌چرخند و می‌گردند، اگر در یک لحظه، فقط یک لحظه، با افت جاذبه‌ی کره روبرو شوند، با سرعتی عجیب در فضا رها می‌شوند و دور می‌شوند و خدا نکند چیزی جلو راهشان باشد! حکایت شمای سرشارازمهر و دوستتان هم، عیناً همین است. بی‌جهت نیست آنها که بنیان‌گذار رفاقت‌های عمیقند، این سخن را همیشه آویزه‌ی گوش دارند که: در دوستی باید میانه نگه داشت.
۲. می‌گویند با یافتن دوستان جدید، دوستان قدیمی را فراموش نکنید. شما فراموش بکنید!
۳. پولتان را خرج هدیه برای دوستتان نکنید! هدیه دوستی را پایدارتر و پابرجاتر می‌کند؛ شما که این را نمی‌خواهید! پس پولهایتان را پس‌انداز کنید!