غار قوری قلعه

غار قوری قلعه، بزرگ‌ترین غار آبی خاورمیانه با پیشینه ۶۵ میلیون سال در استان کرمانشاه است. این غار در ۲۵ کیلومتری شهر روانسر، در دامنه کوه شاهو و مشرف بر جاده روانسر - پاوه و در …

غار قوری قلعه، بزرگ‌ترین غار آبی خاورمیانه با پیشینه ۶۵ میلیون سال در استان کرمانشاه است. این غار در ۲۵ کیلومتری شهر روانسر، در دامنه کوه شاهو و مشرف بر جاده روانسر - پاوه و در همسایگی روستایی به همین نام جای گرفته است. درازای این غار ۱۲ کیلومتر و ژرفای آن ۳۱۴۰ متر است و به عنوان یکی از هفت اثر طبیعی ملی ایران، به ثبت رسیده ‌است. در سال ۱۳۵۵ یک گروه از غارشناسان انگلیسی و در سال ۱۳۵۶ گروه دیگری از غارنوردان فرانسوی بخش‌هایی از غار را به طول ۵۵۰ متر بررسی و اکتشاف کردند. در دهه ۱۳۶۰ نیز گروهی از غارنوردان کرمانشاهی بخش‌های جدیدی از غار را تا عمق بیش از سه کیلومتر اکتشاف و شناسایی کردند. ژرفای حوضچه‌های این غار به ۱۴ متر می‌رسد. همچنین دمای درون غار ۷ تا ۱۱ درجه ‌است و در همگی فصل‌های سال ثابت است. این اثر طبیعی دارای تالارهای زیبا در ۱۴۰۰ متری و ۵۰۰ متری به نام‌‌های تالار مریم، تالار کوهان شتر، تالار مسیر برزخ، تالار بلور و تالار عروس است. این غار، یکی از زیباترین جاذبه‌‌های دیدنی و جهانگردی ِ شهرستان روانسر است.‏
از لحاظ زیست شناسی غار مسکن گونه نادری از خفاش به نام «خفاش موش گوشی» است. متأسفانه بازدیدهای کنترل نشده باعث آسیب فراوان به داخل غار شده و در جای جای دیواره‌ها می‌توان یادگاری و شکستگی استلاگمیت‌ها را دید. در جریان تسطیح دهانه غار آثاری از اواخر دوره ساسانی در کف غار کشف شد که شامل هشت عدد ظرف نقره‌ای با نقش کبک و پرندگان شکاری و درنا، تکه‌های سفال و پانزده سکه ساسانی مربوط به یزدگرد سوم است. روی دو ظرف نیز کتیبه‌هایی به خط پهلوی میانه نوشته شده که توسط متخصصین ایرانی ترجمه شده است. ظروف نقره از نظر متخصصان ساخت منطقه اورامان بوده و محلی هستند. غارهای اطراف قوری قلعه بر اساس مطالعات باستان شناسی از حدود ۵۰ هزار سال پیش تا حدود ۱۲ هزار سال پیش مسکن شکارچیان عصر سنگ بوده است.‏
روستایی به همین نام در نزدیکی این غار قرار دارد که در ایام قدیم اطراف این روستا را قلعه‌های مختلفی در بر گرفته که شکل یکی از این قلعه‌ها شبیه قوری بوده است به همین دلیل نام این روستا و این غار به قوری قلعه نامگذاری شد. در روایتی دیگر، این که چرا روستا و غار را قوری قلعه نامیده‌اند به دوره ساسانیان باز می‌گردد. درآن دوره دژی بزرگ و مستحکم بنا شد که هم اکنون نیز آثاری از آن به جای مانده است، این دژ به جهت بزرگی بعدها از سوی کرد زبانان آن منطقه به «گورا قلا» نامیده شد. کلمه گورا در زبان کردی به معنای بزرگی و قلا به معنای قلعه یا دژ است، در اثر گذشت زمان این نام به تدریج تغییر کرده و به نام‌های گوری قلاو در آخر به قوری قلعه معروف شده است. بعدها پس از ساختن آبادی در کنار دژ همان نام یعنی قوری قلعه به روستا اطلاق شد، از طرفی چون نزدیک‌ترین محل سکونت به غار همین ده است؛ بنابر این اسم غار را نیز قوری قلعه گذاشتند.
در سال‌های ۱۳۵۵ تا ۱۳۵۶ گروهی از غارشناسان و جانورشناسان انگلیسی و فرانسوی در حالی که برای یافتن پستانداران از جمله خفاش در ۸۰ کیلومتری کرمانشاه و در کوهستان‌های پوشیده از جنگل پاوه و اورامانات تلاش می‌کردند، این غار را کشف کردند. آنها ۶۲۰ متر از عمق غار را طی کردند و به نقطه‌ای که آب هم سطح سقف غار بود رسیدند و با تصور این که این نقطه انتهای غار است، بازگشتند، البته بنا به اظهار برخی از مسئولان محلی، روستاییان این غار را در سالیان پیش از این شناسایی کرده بودند.‏
به گفته کارشناسان قدمت این غار که از آهک تروراسیک و کرتاسه تشکیل شده است و به ۶۵ میلیون سال قبل و به دوره دوم زمین‌شناسی باز می‌گردد.