مقبره ‌الشعرا

مقبره‌الشعرا (آرامگاه شاعران) یکی از گورستانهای تاریخی شهر تبریز است که در محله سرخاب واقع شده ‌است. مقبره‌الشعرا هم ‌اکنون در پیرامون تکیه حیدر در تقاطع خیابانهای ثقه‌الاسلام …

مقبره‌الشعرا (آرامگاه شاعران) یکی از گورستانهای تاریخی شهر تبریز است که در محله سرخاب واقع شده ‌است. مقبره‌الشعرا هم ‌اکنون در پیرامون تکیه حیدر در تقاطع خیابانهای ثقه‌الاسلام و عارف شهر تبریز واقع شده‌است و در ضلع شرقی بقعه سید حمزه و مقبره قائم‌مقام و ملا باشی قراردارد.
نام این گورستان در آثار مکتوب پیش از سده هشتم هجری به‌ چشم نمی‌خورد. کتاب لباب‌الالباب ـ تألیف محمد عوفی در سال ۶۱۸ق ـ که در آن شرح حالی از شاعران سده هشتم هجری (همانند خاقانی و فارابی که در مقبره‌الشعرا مدفون‌اند) گنجانده شده‌است، نامی از این مکان به ‌میان نیامده ‌است. قدیمی‌ترین اشاره به این گورستان در کتاب نزهه‌القلوب تألیف حمدالله مستوفی در سال ۷۴۰ ق می‌باشد؛ همچنین در «تاریخ گزیده مستوفی» تألیف ۷۳۰ ق نیز به مقبره‌الشعرا اشاره شده‌است.
به ‌دلیل متروک ‌شدن مقبره‌الشعرا پس از زمین‌لرزه‌های سالیان ۱۱۹۳ و ۱۱۹۴ق و به ‌دلیل مدفون‌ شدن بسیاری از شاعران و عارفان بزرگ در این گورستان، در شهریورماه ۱۳۵۰ خورشیدی مسابقه‌ای برای طرح یک بنای یادبود در مقبرهٔالشعرا برگزار گردید و پس از چندی عملیات احداث بنای یادبود آغاز گردید. هم ‌اکنون این بنای یادبود یکی از نمادهای شهر تبریز محسوب می‌شود.
بیش از چهارصد شاعر، عارف و رجال نامی ایران از ۸۰۰ سال پیش به ترتیب از حکیم اسدی طوسی تا استاد شهریار، یکی پس از دیگری در اینجا به خاک سپرده شده‌اند. از معروفترین آرمیدگان در مقبره‌الشعرا می‌توان به افراد زیر اشاره کرد: اسدی طوسی، خاقانی شروانی، انوری ابیوردی، ظهیر فاریابی، قطران تبریزی، همام تبریزی، مجیرالدین بیلقانی، مغربی تبریزی، شاهپور نیشابوری، ذوالفقار شروانی، شکیبی تبریزی، شمس‌الدین سجاسی، لسانی شیرازی، مانی شیرازی، اشهر سبزواری، بابامزید، باباحسن، عبدالرحیم آبادی، نظام الدین یحیی الغوری، سلطان پیرباب، معین‌الدین صفار،کمال الدین عبدالقادر نخجوانی، بهاءالدین خاکی، ضیاءالدین بزرگ، ابوالعلاء فلکی، عصار تبریزی، مجذوبعلی شاه، عزیزخان مکری، امیر عبدالغفار، میرزا شفیع مستوفی، پیر محمد، حافظ حسین زال، عبدالرحیم خـلــوتی، درویــش، سراج الدین قاسم، اکمل الدین مظفر بزازی، مجدالدین صنع الله کوزه‌کنانی، نجم الدین سمساری، برهان‌الدین واعظ هروی، قاضی مجدالدین محمد انصاری، خواجه عبدالرحیم اژآبادی، شمس‌الدین محمد خطاط، شیخ اسحاق مراغی، صلاح المله و الدین حسن نخجوانی بلغاری، سید جلال‌الدین مهدی نقیب تبریزی حسنی، شیخ نورالدین بیمارستانی، تاج‌الدین منشاوی، فخرالدین احمد اره گر، پیر عمادالدین، اخی خیرالدین، غیاث‌الدین محمد، پیر لیفی، پیر سلیمانشاه جوهری، افضل الدین محمد التبریزی المحدث، حافظ حسن کمانکش، بهاءالدین محمد خاکی، پیر محمد، پیر رازیار، پیر قندیلی، بابا اسماعیل، بابا احمد قمچی‌باف، مولانا محمود اژآبادی، شرف‌الدین نوری طارمی، سلطان دده علی، و از پرآوازگان معاصر می‌توان با اینان اشاره کرد: ثقه‌الاسلام تبریزی، شیخ محمد خیابانی، سید محمدحسین شهریار، دکتر مهدی روشن ضمیر، و خطاط هنرمند و پرکار معاصر مرحوم استاد میرزا طاهر خوشنویس تبریزی.