شکستگی جمجمه را چگونه تشخیص دهیم؟

فرض کنید به همراه کودک خردسال خود به یکی از فروشگاه‌های بزرگ رفته‌اید. در حالی که یک سبد چرخدار را برای حمل اجناس فروشگاه انتخاب کرده‌اید، کودکتان با اصرار از شما می‌خواهد …

فرض کنید به همراه کودک خردسال خود به یکی از فروشگاه‌های بزرگ رفته‌اید. در حالی که یک سبد چرخدار را برای حمل اجناس فروشگاه انتخاب کرده‌اید، کودکتان با اصرار از شما می‌خواهد که او را سوار بر چرخ کنید. کودک را روی چرخ می‌نشانید و بی‌توجه به او محو تماشای اجناس فروشگاه می‌شوید که ناگهان با شنیدن صدایی مهیب متوجه سقوط کودک از چرخ می‌شوید. از سر کودک خون زیادی خارج می‌شود و شما را بشدت مضطرب کرده، سر او را بررسی می‌کنید، ولی نمی‌توانید متوجه شوید که خونریزی ناشی از شکاف پوست سر است یا شکستگی جمجمه. در این زمان چه می‌کنید؟
▪ زخم یا شکاف پوست سر: خونریزی از پوست سر کاری به خونرسانی مغز ندارد و مغز خون خود را از رگ‌های گردن گرفته و در اثر خروج خون از پوست سر، مغز دچار افت فشار خون نخواهد شد. معمولا خونریزی پوست سر براحتی مهار می‌شود، اما اگر زخم وسیع و عمیق و خونریزی غیر قابل کنترل باشد باید به شکستگی جمجمه مشکوک شد.
▪ شکستگی جمجمه: معمولا شکستگی جمجمه با خونریزی داخل جمجمه یا ضربه مغزی همراه است. برای تشخیص این شکستگی به دنبال تظاهر نشانه‌های زیر باشید.
۱‌‌) درد در محل آسیب
۲‌‌) لمس یک ناحیه نرم و فرو رفته در پوست سر
۳‌‌) بدشکلی استخوان جمجمه
۴‌‌) خروج مایع شفاف یا خونابه‌ای (مغزی ـ نخاعی) از بینی یا گوش، چکیدن یک قطره از این مایع روی دستمال کاغذی یا بالش با یک مرکز خونی و یک حلقه صورتی در اطراف آن قطعی‌ترین نشانه شکستگی جمجمه است.
۵‌‌) تغییر رنگ اطراف چشم و پشت گوش چند ساعت پس از آسیب
۶‌‌) مردمک‌های نامتقارن
۷‌‌) خونریزی زیاد و غیر قابل کنترل جمجمه
۸‌‌) اختلالات هوشیاری


● چه باید کرد؟
ـ اورژانس ۱۱۵ را مطلع کنید.
ـ سرو گردن مصدوم را در وضعیت خنثی قرار دهید و بی‌حرکت کنید. بهتر است مصدوم را در وضعیت نیمه‌خوابیده قرار دهید به طوری که سر و شانه‌ها کمی ‌بالاتر از بدن قرار گیرد. این کار از ورود خون پرفشار به مغز جلوگیری می‌کند.
ـ اگر در استخوان جمجمه مصدوم جسم نافذی فرو رفته سعی در بیرون آوردن آن نکنید. خروج جسم نافذ منجر به صدمات بیشتر به بافت و رگ‌های مغز می‌شود. جسم فرو رفته را بایک پانسمان حجیم در جای خود ثابت کنید.
ـ اگر مشکوک به شکستگی جمجمه هستید زخم یا شکاف پوست سر را با آب تمیز نکنید. مایعات می‌توانند باکتری‌ها و آلودگی‌های محیطی را وارد مغز کرده و منجر به عفونت شوند.
ـ زخم را با یک پانسمان استریل بپوشانید و برای بند آوردن خونریزی از فشار مستقیم روی شکستگی اجتناب و فقط به اطراف زخم فشار وارد کنید.
ـ اگر پانسمان آغشته به خون شد آن را برندارید و پانسمان دیگری روی آن بگذارید.
ـ‌ اگر از گوش یا بینی مصدوم مایع مغزی ـ‌ نخاعی خارج می‌شود جلوی خروج آن را نگیرید. در اثر محبوس شدن این مایع در مغز فشار درون جمجمه افزایش می‌یابد.

فاخره بهبهانی