۱۷ نوامبر سال ۱۸۶۹ میلادی ـ کانال سوئز افتتاح شد

۱۴۲سال پیش در روز ۱۷ نوامبر سال ۱۸۶۹ میلادی کانال سوئز با حضور اوژنی امپراتریس فرانسه ، همسر ناپلئون سوم و فرانسوا ژوزف امپراتور اتریش - مجارستان افتتاح شد. جیوزپه وردی ، آهنگساز …

۱۴۲سال پیش در روز ۱۷ نوامبر سال ۱۸۶۹ میلادی کانال سوئز با حضور اوژنی امپراتریس فرانسه ، همسر ناپلئون سوم و فرانسوا ژوزف امپراتور اتریش - مجارستان افتتاح شد.
جیوزپه وردی ، آهنگساز مشهور ایتالیایی برای بزرگداشت این واقعه اپرای آیدا را با اقتباس از یک اثر آگوست ماریت، مصرشناس فرانسوی خلق کرد و دو سال بعد در روز ۲۳ دسامبر سال ۱۸۷۱ میلادی این شاهکار هنری را در تئاتر قاهره روی صحنه برد.
شش قرن قبل از میلاد ، فرعون نخائو دوم از سلسله بیست وششم فراعنه مصر به فکر اتصال دریای سرخ به دریای مدیترانه با احداث یک کانال مصنوعی افتاد.
داریوش اول پادشاه هخامنشی ایران پس از فتح مصر دستور احداث ترعه ای را داد که دریای سرخ را به دریای مدیترانه متصل می کرد.اما با گذشت قرن ها ، این آبراه به دلیل عدم نگهداری و لایروبی از بین رفت.
در سال ۱۸۳۳ میلادی ، پروسپر آنفانتن صمیم می گیرد کار افرادی که طرح احداث ترعه ای میان دریای مدیترانه و دریای سرخ را بررسی کرده بودند ، دنبال کند.
محمدعلی خدیو مصر که به نام سلطان عثمانی مصر را اداره می کرد ، طرح آنفانتن را رد کرد تا اینکه ، فردینان دولسپس ، دیپلمات جوان فرانسوی به مصر اعزام می شود.
این نایب کنسول ۲۷ ساله فرانسه در اسکندریه به محمد سعید پسر محبوب خدیو مصر درس سوارکاری می داد.او در اسکندریه با آنفانتن آشنا شد و از طرح او برای احداث ترعه آگاه گردید.
چند سال بعد ، محمد سعید، شاگرد سوارکاری دولسپس، خدیو مصر می شود.فردینان به راحتی موفق به جلب رضایت خدیو مصر برای احداث ترعه می گردد.
دولسپس با حمایت اوژنی امپراتریس فرانسه موفق به جمع آوری منابع مالی لازم برای احداث ترعه می شود و در روز ۲۵ نوامبر سال ۱۸۵۴ میلادی قرارداد بهره برداری ۹۹ ساله از این ترعه را از خدیو مصر کسب می کند.
فردیناند دولسپس در ۱۹ مه سال ۱۸۵۵ میلادی کمپانی سوئز را تاسیس کرد و عملیات احداث کانال آغاز شد.
سرانجام ، پس از چند سال کار طاقت فرسا کانال سوئز به طول ۱۶۲ کیلومتر ، عرض ۵۴ متر و عمق هشت متر دریای مدیترانه را به دریای سرخ مرتبط می کند. با احداث کانال شهرهای جدیدی در بیابان متولد شدند: پورت سعید در دهانه کانال در ساحل مدیترانه ، شهر سوئز در دهانه کانال در ساحل دریای سرخ و شهر اسماعیلیه در حد فاصل این دو شهر.
احداث کانال سوئز موجب شد مسیر دریایی لندن به بمبئی هشت هزار کیلومتر کاهش یابد زیرا دیگر نیازی به دور زدن قاره آفریقا نبود.
بریتانیا که می خواست این مسیر حیاتی را تحت کنترل خود داشته باشد ، مصر که تا آن زمان قلمروی عثمانی محسوب می شد را تحت قیمومت خود درمی آورد.
به این ترتیب ، در روز ۱۷ نوامبر سال ۱۸۶۹ میلادی کانال سوئز با حضور امپراتریس اوژنی همسر ناپلئون سوم امپراتور فرانسه و فرانسوا ژوزف امپراتور اتریش افتتاح شد.
بریتانیا به زودی کنترل نظامی و مالی کانال سوئز ، این مسیر دریایی حیاتی را به دست می گیرد و مصر که یک سرزمین امپراتوری عثمانی محسوب می شد را تحت قیمومت خود قرار می دهد.
تا اینکه پس از سرنگونی ملک فاروق پادشاه مصر و به قدرت رسیدن افسران جوان ، جمال عبدالناصر در سال ۱۹۵۶ میلادی کانال سوئز را ملی اعلام می کند.

بهرام افتخاری