قلب کدام دیابتی‌ها بررسی می‌خواهد؟

یکی از شایع‌ترین نیازی‌های فرد دیابتی‌ درگیر‌ی‌های مربوط به قلب و عروق است. شیوع بیماری‌های قلبی ـ عروقی در یک فرد دیابتی ۱۲ تا ۱۴ برابر نسبت به افراد معمولی بیشتر است. بیماران …

یکی از شایع‌ترین نیازی‌های فرد دیابتی‌ درگیر‌ی‌های مربوط به قلب و عروق است. شیوع بیماری‌های قلبی ـ عروقی در یک فرد دیابتی ۱۲ تا ۱۴ برابر نسبت به افراد معمولی بیشتر است.
بیماران به علت نوروپاتی یا آسیب به سیستم عصبی‌ـ حسی که دارند ممکن است درد را به خوبی حس نکنند و مشکلات قلبی یا حتی انفارکتوس قلبی بدون درد اتفاق بیفتد. سکته قلبی در بیشتر بیماران مبتلا به دیابت از نوع بدون درد یا انفارکتوس خاموش (بدون درد) است.
این بیماری معمولا با نارسایی قلبی (بطن چپ) همراه است و اغلب در افراد با دیابت نوع ۲ دیده می‌شود. زیرا تیپ ۲ بیماری است که با فشارخون و چربی خون بالا همراه است. آمارها نشان می‌دهد ۲۰ درصد سکته‌های قلبی (ایسکمی‌های میوکارد) مخفی است بنابراین با توجه به اهمیت مشکلات قلبی در بیماران دیابتی، لازم است همه بیماران درمان‌های دوره‌ای و مراقبت‌های لازم را به عمل آورند تا به مرحله آسیب به اعضا یا درگیری‌های عفونی وارد نشوند و نباید منتظر علائم کلاسیکی باشند که در یک فرد غیردیابتی دیده می‌شود و به شکل درد قفسه‌سینه یا سایر علائم، بیماری‌های قلبی تظاهر می‌کند.
نکته اساسی این است که آیا همه بیماران دیابتی باید مورد بررسی و غربالگری قرار گیرند؟ تاکنون به این سوال جواب قاطعی داده نشده ولی توصیه می‌شود افرادی که دارای چربی خون‌ بالا، فشارخون بالا یا زمینه بیماری‌های قلبی زودرس در خانواده هستند و جزو دسته پرخطر به حساب می‌آیند، غربالگری شوند یا مورد بررسی تخصصی بیشتری قرار گیرند و بهتر است حداقل یک نوار قلبی از این بیماران گرفته ‌شود. در این مواقع پزشک معالج می‌تواند راهنمای خوبی باشد. توصیه‌های غلط و ترساندن بیماران ممکن است هزینه‌ها را بالا ببرد.
غربالگری قلبی بسیار پرهزینه است و با توجه به جمعیت زیاد بیماران دیابتی در کشور اگر بخواهیم بحث غربالگری زودرس و بدون دلیل را مطرح کنیم و عده‌ای از بیماران بدون علامت را به کلینیک‌های قلبی بفرستیم، بار سنگین هزینه اکوکاردیوگرافی، سیتی‌آنژیو، آنژیوگرافی و ایزوتوپ قلبی و سایر روش‌های تصویربرداری را به دوش خانواده تحمیل کرده‌ایم. این هزینه‌ها نه تنها به خانواده‌ها بلکه به اقتصاد بهداشتی جامعه نیز آسیب وارد می‌کند.
بیماران با درد جلوی قفسه سینه، فشارخون بالا و چربی خون بالا یا دیابت طول کشیده و کنترل نشده و سوابق قلبی حتما باید با مراجعه به یک پزشک قلب و انجام مشاوره و معاینه سلامت قلبشان را کنترل کنند. این تصور که لازم است هر بیمار دیابتی مورد آزمایش‌های متعدد قلبی قرار گیرد، تصور غلطی است و به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. برای جلوگیری از عوارض قلبی باید عوامل خطر را از بین برد.

دکتر علیرضا استقامتی
فوق‌تخصص غدد و متابولیسم
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران