بیماری‌های تنفسی و بارداری

در دوران بارداری برای رساندن اکسیژن به جنین دستگاه تنفسی تغییراتی می‌کند که طی آن در هر بار تنفس میزان اکسیژن بیشتری (نسبت به یک زن غیرباردار) به بدن مادر می‌رسد. در اواخر بارداری …

در دوران بارداری برای رساندن اکسیژن به جنین دستگاه تنفسی تغییراتی می‌کند که طی آن در هر بار تنفس میزان اکسیژن بیشتری (نسبت به یک زن غیرباردار) به بدن مادر می‌رسد. در اواخر بارداری به دلیل بزرگ شدن رحم و فشار آن به دیافراگم و شش‌ها و افزایش نیاز بدن مادر و جنین به اکسیژن، مادر با فعالیت زیاد به نفس نفس می‌افتد که این چندان غیرطبیعی نیست، اما تغییرات تنفسی شدید می‌تواند علامت بیماری باشد که باید به این نکته توجه کرد. در این نوشتار برخی بیماری‌های شایع تنفسی و علائم آنها مرور می‌شود.
▪ آسم: از بیماری‌های شایع تنفسی در زنان جوان است که شیوع آن حدود ۸ درصد است. این بیماری به دلیل افزایش تحریک‌پذیری راه‌های هوایی نسبت به برخی عوامل محیطی آلرژن(حساسیت‌زا) مثل سرما، بیماری‌های ویروسی، سیگار، آسپرین و ورزش رخ می‌دهد و معمولا زمینه ژنتیکی دارد.
علائم این بیماری تنگی نفس، تنفس تند، خس‌خس سینه و در موارد شدید سیاه شدن و اختلال هوشیاری است.
بیماری آسم در بارداری می‌تواند بسیار خطرناک باشد. این بیماری انواع خفیف، متوسط یا شدید دارد. در آسم خفیف معمولا خطری مادر و جنین را تهدید نمی‌کند و بندرت (در ۱۰ درصد موارد) طی بارداری بیماری شدید شده و نیاز به بستری در بیمارستان دارد. اما در انواع متوسط و شدید این احتمال بیشتر است و در نتیجه امکان ایجاد مشکل برای جنین به صورت زایمان زودرس یا تولد جنین با وزن پایین، بیشتر می شود. همین طور احتمال بیماری
پره اکلامپسی (مسمومیت بارداری) و مرگ مادر بیشتر است. در واقع شدت بیماری تعیین‌کننده میزان عوارض در مادر و جنین است. دیده شده بیماری آسم با سقط و افسردگی مادر ارتباط دارد.در ۲۰ سال اخیر با پیشرفتی که در ارائه داروهای جدید و درمان بیماری آسم وجود داشته این خطرات کمتر شده است و مصرف اغلب داروهای مخصوص آسم در بارداری ممانعتی ندارد.
▪ برونشیت حاد :بیماری التهاب راه‌های تنفسی ناشی از ویروس‌هاست که با علامت سرفه خشک بدون تب یا خلط بروز می‌کند و سرفه ۱۰ تا ۲۰ روز طول می‌کشد. برای درمان این بیماری نیاز به آنتی‌بیوتیک نیست و درمان‌های علامتی با داروهای ضدسرفه که حتما باید با نظر پزشک باشد، کافی است.
▪ پنومونی (عفونت ریه): یکی از بیماری‌های شایع در جامعه است. میکروب‌ها از علل شایع این بیماری بوده و علت بروز آن در افراد، وجود میکروب‌های بیماری‌زای قوی یا وجود زمینه مناسب برای رشد میکروب مثل مصرف سیگار و الکل، عفونت ایدز، آسم و عفونت برونشیت مزمن است. این بیماری با علائم سرفه و خلط، درد قفسه سینه، تنگی نفس و گاهی تب مشخص می‌شود و برای تشخیص نیاز به رادیوگرافی از قفسه سینه است. به دلیل وجود آنتی‌بیوتیک‌های موثر، درمان بیماری بدون مشکل صورت می‌گیرد اما هر خانم باردار مبتلا به عفونت ریه باید در بیمارستان بستری و درمان شود. چون در این بیماری بیشترین خطر، امکان پارگی زودرس کیسه آب و زایمان زودرس است.

دکتر ثریا عالمی
جراح و متخصص بیماری‌های زنان و زایمان