تولید فرهنگی با محمل انیمیشن

یکی از کلیدی ‏ترین محورهای موفقیت صنعت سینمای انیمیشن برخی کشورها؛ حمایت دولت و اختصاص بودجه سنگین برای بقا و حفظ کیفیت محصولات تولیدی و از طرفی تلاش وافر انیماتورها و سایر …

یکی از کلیدی ‏ترین محورهای موفقیت صنعت سینمای انیمیشن برخی کشورها؛ حمایت دولت و اختصاص بودجه سنگین برای بقا و حفظ کیفیت محصولات تولیدی و از طرفی تلاش وافر انیماتورها و سایر سازندگان انیمیشن می‏باشد. همچنین اختصاص بودجه قابل توجه جهت آموزش و تربیت تخصص نیروهای تولید. در این میان، تجربیات کاربردی و عملی آنها می‏تواند منبع قابل اعتمادی برای سیاستگذاران کلان فرهنگی کشور محسوب شود.
لازم به ذکر است با استناد به اینکه غالب جمعیت کشور، جوان می‏باشند ضرورت برنامه‏ریزی مدون و تخصص دولتمردان جهت توسعه انیمیشن در کشور را توجیه می‏کند چرا که از دیدگاهی متفاوت این حوزه از فرهنگ و صنعت توان بسیار چشمگیری در اشتغال زایی دارد و سرمایه‏گذاری همه جانبه در این رسانه علاوه بر رفع معضلات اجتماعی، چرخش سرمایه و بازده مالی قابل توجهی را برای کشور به ارمغان می‏آورد . برای مثال در یک نظام تولید آکادمیک فیلم بلند انیمیشن قریب دویست شغل رسمی در تشکیلات حرفه‏ای به رسمیت شناخته شده است.
از طرفی اشتغال ‏زایی در این حوزه، توسعه فرهنگی را در درازمدت سبب می‏شود و بدیهی است که توسعه فرهنگی زمینه‏‌ساز همه جانبهٔ توسعه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی می‏باشد. اما به طور قطع؛ شرط اولیه توسعهٔ انیمیشن ملی؛ ایجاد یک نظام قانون‏مند و نظارتی با بهره‏مندی صرف از مدیران و استراتژیست‏های فرهنگی- هنری و اقتصادی، را شامل می‏شود، انیمیشن ایران در وضعیت فعلی به شدت از سردرگمی و ضعف مدیریت رنج می‏برد و بدیهی است بدون مدیریت علمی و عملی چشم‏انداز مسیر توسعه در این حوزه از فرهنگ نمایان نمی‏شود. از طرفی به دلیل اینکه انیمیشن به شدت یک جریان پویای جهانی است بنابراین توجه ویژه به مقوله آموزش و بهره‏مندی از فناوری روز دنیا بسیار ضروری و حیاتی است، بدون جانبداری قومی؛ جوانان ایران به صورت عملی در عرصه‏های مختلف فرهنگی توان بالقوه و شرط لازم جهت رشد در این رشته غنی فرهنگی را نشان داده‏اند اما به دلیل فقدان سیستم‏های آموزشی پیشرفته و قانون ‏مند، زمینهٔ لازم جهت به فعلیت درآوردن این توان را ندارند.
انیمیشن ایران گرچه در پنجاهمین سال پیدایش خود به سر می‏برد اما از آفت مدیریتی خاصی مبتنی بر اعمال سلیقه‌های شخصی که غالباً در دوره‏های زمانی مختلف با تغییر مدیران به شدت دستخوش تغییر و تحول‏های بنیادین می‏شود، رنج می‏برد، انیمیشن ایران از دیدگاه اولویت نیازمند یک نظام سلسله مراتبی و پایدار می‏باشد تا سیستم‏های اجرایی با تکیه به آن قابلیت اجرای قوانین توسعه را بیابند.
به عنوان مثال گاه مدیران تولیدکنندگان را ترغیب به ساخت فیلم سینمایی انیمیشن می‏کنند و بدون برنامه‏‌ریزی مدون تولید آغاز می‏گردد غافل از اینکه انیمیشن سینمایی و تلویزیونی در اساس از نقطه نظر زیبایی شناسی، مخاطب و فنی تفاوت‏های بنیادین دارند و صرفاً مدت نمایش فیلم (غالباً ۸۰ دقیقه)
تعیین کننده نوع ساختار نمی‏باشد لذا پس از تولید که شرایط دشواری را پشت سر گذاشته می‏شود اثر در یک بلاتکلیفی خاصّی می‏ماند چرا که انتظار مخاطب را پاسخ نمی‏دهد و فاقد توان لازم جهت بازگرداندن سرمایه می‏باشد.
همچنین از نظر فنی و تکنولوژیک دچار مشکلات عدیده‏ای می‏باشد و در نهایت اینکه فقدان اصول زیبایی شناسی مختص سینما و یا تلویزیون به طور فاحشی آشکار می‏شود. بنابراین فرایند این عمل از مرحله تولید تا نمایش ابتر می‏ماند و آرام آرام جوی از بی‏اعتمادی از نظر سرمایه‏گذاری را سبب می‏شود که در دراز مدت مانع تعاملات ملّی و فرا ملّی می‏شود و نتیجه‏ای جز به هدر رفتن زمان، بودجه و انرژی را سبب نمی‏شود. به خوبی واضح است که تولید برای سینما، زبان تصویری و صوتی توسعه‏یافته‏ای را می‏طلبد و بدون تحصیل مباحث بنیادین مخاطب شناسی و اصول زیبایی شناسی و فنّی؛ فرآیند ارتباط و چرخه اقتصادی عقیم می‏ماند. هزینه‏های تولید انیمیشن هر روز روند صعودی را طی می‏کند و به طور قطع هر منبع مالی نیازمند تضمینی می‏باشد که سرمایه‏‌گذاری اش را توجیه کند و شکست مالی را به همراه نداشته باشد.
بنابراین فرایند بازار و بازاریابی و ذائقه مخاطب از مرحله ایده تا نمایش ضروری به شمار می‏آید در حالی که در ایران به دلیل اینکه غالب آثار به سفارش مراکز دولتی صورت می‏گیرند لذا بازگشت سرمایه و مخاطب بی‏اهمیت تلقی می‏شوند، از طرفی غالب شرکت‏های خصوصی مجری سفارشات دولتی می‏باشند. لذا در تلاشند جهت بقا سفارشات را بدون توجیه مالی در سریع‏ترین زمان تولید نمایند و به دلیل اینکه اکثریت آنان وابسته به مراکز خاصّ دولتی فعالیت می‏کنند، کوچکترین خلل در روند مالی متقابل، فعالیت آن شرکت‏ها را به مخاطره می‏اندازد و عملاً پویایی و تولید کیفی مفاهیمی دست نیافتنی می‏شوند.

امیر حسین خلیل زاده