تمدن کهن شرق پیشتاز تمدن نوظهور غرب‏

آن روز که تمدن و فرهنگ انسانی در شرق جوانه می زد، در غرب مطلقاً خبری از تمدن نبود و نخستین شکوفه های تمدن انسانی در مشرق زمین شکل گرفت. اگر تم دن را به معنای زندگی شهری و پیدایش …

آن روز که تمدن و فرهنگ انسانی در شرق جوانه می زد، در غرب مطلقاً خبری از تمدن نبود و نخستین شکوفه های تمدن انسانی در مشرق زمین شکل گرفت. اگر تم دن را به معنای زندگی شهری و پیدایش اجتماع های انسانی به نام شهر بدانیم، طبق گواه مورخان جهان، نخستین شهرهای تاریخی در شرق (بین النهرین) به وجود آمده است. اگر آغاز تمدن انسانی را، اختراع خط بدانیم، نخستین بار در شرق به وجود آمده و اتفاقاً اختراع خط با پیدایش نخستین شهرها مقارن بوده است.‏
زادگاه اصلی تمدن در جهان در مسیر رودهای دجله، فرات، نیل و سواحل مدیترانه شکل گرفته است. طبق تحقیقات مورخان زادگاه و پرورشگاه اصلی تمدن های انسانی در بین النهرین بوده است. بذر انواع علوم و دانش ها، صنایع و فنون مختلف در تمدن های کلکده، آشور، بابل، ایران و مصر رشد کرده است. مقارن همین جریان، آثار نخستین تمدن در دره های رود سند در هندوستان و دره های هوانگ هو در چین شکوفا گردید. ‏
مورخان یکی از علل پیدایش نخستین آثار تمدن انسانی و فرهنگ شهری در این نقاط را، حاصلخیزی این مناطق برای زندگی کشاورزی انسان می دانند. ولی جای این سئوال باقی می ماند که در آن زمان دره های رودخانه های حاصلخیز و قابل زرع و کشت منحصر به این نقاط از جهان نبود و در بسیاری از مناطق غرب نیز چنین دره های حاصلخیزی نیز وجود داشت در حالی که مردمان آن در توحش و بی فرهنگی به سر می بردند.‏
عامل دیگر پیدایش تمدن در این نقاط از جهان، برتری هوش، عقل و اندیشه مردمان شرقی نسبت به دیگر مردمان جهان بوده است و تفکر و افکار پیشرفته آنها باعث پیدایش ابداعات واختراعات گردید. به طوری که الفبا را شرقی ها اختراع کردند، نخستین گام های علوم هیئت و ریاضیات و تقویم، نخستین مجموعه مدون قانون معروف به قانون حمورابی، نخستین معماری و حتی نخستین ادیان در دنیای شرق شکل گرفته است. بدین ترتیب ملل شرق از هزاران سال پیش گام های
برجسته ای در مسیر علم و تمدن برداشته اند. و غربی ها بعدها پایه های تمدن صنعتی خود را بر روی این تمدن گذارده اند.‏
اما مهم این است که مردم شرق با این سابقه درخشان چرا و به چه دلیل امروز در برابر غرب در خود احساس شرمندگی و حقارت می بینند؟ زمانی که چشمشان به یک نفر اروپایی و آمریکایی می خورد، سراپای او را ورانداز می کنند، ببینند راستی خارجی چگونه موجودی است که این تمدن ماشینی را پدید آورده است! این مسئله منحصر به طبقه عوام و چشم وگوش بسته نیست، حتی در میان طبقه تحصیلکرده و به اصطلاح روشنفکر نیز کسانی دیده می شوند که وقتی می خواهند از خاطرات سفرهای خود به اروپا سخن بگویند گویی از یک حادثه خارق العاده سخن می گویند. ولی همچنان که توضیح داده شد آثار نخستین تمدن و فرهنگ انسانی در شرق شکل گرفته است.‏
کسی که مخترع الفبا در جهان است، امروزه می کوشد الفبای خود را از دست داده و الفبای غرب را اقتباس کند.
او که به وجود آورنده انواع علوم و فنون در تاریخ می باشد، امروزه به خاطر یک حس اشتباه (خود باختگی) می خواهد ریزه خوار علوم دیگران باشد. او پدید آورنده نخستین معماری در جهان است امروزه می خواهد نه تنها در سبک معماری، در پوشش لباس و طرز غذا نیز از سبک ها و مدل های غربی تقلید کند! او که شاهد ظهور ادیان آسمانی در سرزمین خود بوده امروزه می خواهد افتخارات مذهبی خود را از زبان غربی ها بشنود!‏
امروزه رسالت بزرگ مردم شرق این است که این افراد سطحی نگر را از این خواب و توهم دردناک و از این سرگردانی روحی نجات دهند و آثار به ظاهر خاموش و پرغوغای تمدن کهن خویش را نه تنها به این دسته از افراد بلکه به مردم سراسر جهان نشان دهند.

م. پارسا