خواندنی‌های روکش دندان

حتما شما هم دندان‌هایی را دیده‌اید که روکش شده‌اند و بعد از چند سال لبه فلز از زیر روکش بیرون آمده و در مجاور لثه نمایان شده است. این مشکل در کنار حرف و حدیث‌هایی که پشت سر نیکل، …

حتما شما هم دندان‌هایی را دیده‌اید که روکش شده‌اند و بعد از چند سال لبه فلز از زیر روکش بیرون آمده و در مجاور لثه نمایان شده است. این مشکل در کنار حرف و حدیث‌هایی که پشت سر نیکل، جیوه و سرب این روکش‌های فلزی وجود دارد، دنیای دندانپزشکی را به سمت معرفی روکش‌های جدیدی سوق داده که در ساختمان آن اصلا فلز به‌کار نرفته. روکش‌های بدون فلز، نسل جدید روکش‌های دندانی هستند که کم‌کم جای خودشان را در دهان خیلی‌ها باز کرده‌اند.
۱) روکش‌های تمام‌سرامیک
تمام ساختمان این روکش‌ها از سرامیک ساخته شده است. ایمپرس یکی از مشهورترین انواع این روکش‌هاست. این سیستم را می‌توان جزو تازه‌های تکنولوژی در ساخت روکش‌های دندانی دانست که با توجه به سیستم‌هایی چون زیرکونیوم و آلومینا ساخته شده است. این سیستم در ۱۰ سال گذشته در جهان توانسته است نظر طرفداران زیادی را به خود جلب کند و در زمینه کاری خود نیز پیشرفت چشم‌گیری داشته است؛ چرا که به لحاظ زیبایی و دقت، حرف اول را می‌زند. این سیستم با توان مقاومت فشاری ۴۵۰ مگاپاسکال، امکان ساخت پل سرامیک ۳ واحدی را بین دو دندان داراست و همچنین از این سیستم می‌توان برای ساخت پل ۶ واحدی استفاده کرد. سازگاری منحصر به فرد این سیستم با بدن نیز قابل توجه است. از آنجا که در این سیستم، سرامیک روی مدل گچی تهیه شده از قالب دندان پرس می‌شود، مشکلات وجود فاصله در مجاور دندان و لثه از بین خواهد رفت و بنابراین احتمال پوسیدگی دندان به حداقل کاهش پیدا خواهد کرد.
۲) روکش‌های زیرکونیوم
زیرکونیوم یکی از قدیمی‌ترین و فراوان‌ترین عناصر در پوسته زمین است که به صورت زیرکونیوم اکسید وجود دارد. در دو دهه گذشته این ماده درجه یک به طور موفقیت‌آمیز برای ساخت اندام زیرین و مفاصل در رشته پزشکی استفاده شده و اکنون برای تولید دندان قابل دسترسی و استفاده است. به خاطر مشخصات فوق‌العاده زیستی، امروزه زیرکونیوم برای ترمیم دندان‌ها استفاده می‌شود و استفاده از آن در زمینه دندانپزشکی از سال ۱۹۹۰ افزایش یافته است. آمار نشان می‌دهد که روزانه بیش از ۲۰ هزار واحد روکش زیرکونیوم ساخته می‌شود. آزمایش‌هایی که در لابراتورها انجام شده نشان می‌دهد که پل‌های زیرکونیومی در مقایسه با پل‌های سرامیک فلزی بر پایه فلزات گران‌بها مثل الماس از لحاظ مقاومت یکسان هستند.
در وهله اول، مقاومت فوق‌العاده آن غیرقابل‌انکار است؛ چرا که دارای مقاومت فشاری ۱۲۰۰ تا ۱۰۰۰ مگاپاسکال است که از لحاظ مقاومت ۱۰۰ تا ۳۰۰ مگا پاسکال مقاوم‌تر از فلزات مورد استفاده در ساخت روکش‌هاست. همچنین از لحاظ همرنگ بودن با پایه دندان و سرامیک‌های مورد استفاده در دندانپزشکی همخوانی رنگی خوبی با دندان دارد. ضمن اینکه امکان ساخت پل تا ۱۶ واحد وجود دارد و بنابراین محدودیت ساخت تعدادی در این سیستم وجود ندارد؛ حسن عمده آن فقط همخوانی رنگی آن با سرامیک‌ها است.

دکتر گلرخ ثریا