معرفی بازی های بومی، محلی

تمامی بازی ها و ورزش هایی که در کشور ما وجود دارد و عضو فدراسیون جهانی نیست، ورزش های سنتی، بومی و محلی نامیده می شود که برنامه ریزی آن ها از سوی فدراسیون ورزش های همگانی سازمان …

تمامی بازی ها و ورزش هایی که در کشور ما وجود دارد و عضو فدراسیون جهانی نیست، ورزش های سنتی، بومی و محلی نامیده می شود که برنامه ریزی آن ها از سوی فدراسیون ورزش های همگانی سازمان تربیت بدنی کشور انجام می شود.
ورزش های بومی برگرفته از فرهنگ قومی مردم ماست و رابطه تنگاتنگ و نزدیکی به شیوه زندگی، رفتار، کردار و مناسبت های آن ها دارد. البته امروزه برخی از این بازی های بومی از محدوده اولیه قومی خود خارج شده و در مناطق دیگری هم رواج پیدا کرده است.
ورزش های محلی نیز ورزش هایی است که در اصل ریشه در فرهنگ ملی ما دارد، در ارتباط درون قومی ممکن است نباشد به عبارتی دیگر منحصرا به عنوان بازی متداول و معمول در یک منطقه مطرح است. خواه از آن منطقه برخاسته باشد و یا مربوط به مناطق دیگر باشد.ورزش های سنتی نیز از جمله ورزش های بومی است که در منطقه یا مناطق و یا کل کشور مقبولیت عام پیدا کرده و به صورت رسم محلی درآمده است و از این دیدگاه مورد توجه و مورد پذیرش قرار گرفته است. این ورزش ها ریشه های تاریخی طولانی دارد و از جمله مراسم ملی محسوب می شود.این ورزش ها به لحاظ تمایل ها، گرایش ها و علایق فرهنگی، ذوقی و هنری مردم مناطق مختلف میهن ما بهترین روش برای تفریح و ایجاد سرگرمی های مفرح، سالم، سازنده و بسیار آموزنده است.
مهم ترین ویژگی های این ورزش ها به این شرح است:
- این ورزش ها بسیار ساده و قابل دسترس است.
- وابستگی خاص و چندانی به ابزار و وسایل خارج از دسترس ندارد.
- باعث تقویت توانایی، استعداد جسمانی و فکری می شود.
- در هر فصل، هر جا و مکانی می توان اجرا کرد.
- گروه های مختلف سنی را از کودکی تا کهنسالی زیر پوشش قرار می دهد.
- از حالت های مختلف فردی، تیمی، نرمشی، نمایشی، نیایشی و رقابتی برخوردار است.
- احیا، ترویج، گسترش آن در داخل و خارج از کشور امکان پذیر است.
- دفاع از ارزش ها و فرهنگ های بومی و محلی یک نوع آرمان و هدف برای هر ملت است.
بازی های محلی از دیدگاه های مختلف تقسیم بندی و گروه بندی می شود و به طور کلی رایج ترین گروه بندی بازی های محلی به این شرح است:
- بازی های بدون وسیله: بازی هایی است که برای اجرا به وسیله خاصی نیاز نیست مثل بازی کبدی یا کباب کباب
- بازی های با وسیله: بازی هایی است که برای اجرا به وسیله خاصی نیاز است مثل بازی یک قل دو قل (ششک)
- بازی های فردی: بازی هایی است که به صورت یک نفره انجام می شود، مثل انواع بازی های نمایشی یک نفره
- بازی های گروهی: بازی هایی است که برای اجرا باید چندین نفر شرکت کننده داشته باشند مثل اکثر بازی ها
- بازی های تیمی: بازی هایی است که برای اجرا افراد شرکت کننده باید به دو گروه تقسیم شوند.
- بازی های همراه با ساز و دهل: بازی هایی است که برای هماهنگی و جلب توجه بیشتر تماشاچیان اجرا و همراه با ساز و دهل انجام می شود و دارای ریتم است مانند: طناب بازی
- بازی های فصلی: بازی هایی است که در فصول خاصی از سال انجام می شود مانند بازی های گل یا پوچ برای فصل زمستان که شب ها دراز است و مردم اوقات فراغت بیشتری دارند و دور کرسی نشسته اند، انجام می گیرد.
- بازی های شبانه: بازی هایی است که به دلیل این که مردم در روز مشغول کار و کسب هستند و اوقات بیکاری آن ها شب است با استفاده از نور چراغ برق خیابان ها اجرا می شود.
- بازی روزانه: به آن دسته از بازی هایی اطلاق می شود که در روز انجام می شود و به نور خورشید و سایه و آفتاب نیاز دارد مثل بازی سایه له کنی.
- بازی های آبی (رودخانه، استخر، دریا): بازی هایی است که در آب قابل اجراست و افراد شرکت کننده در این گونه بازی ها ضمن آشنایی به فنون شنا باید بتوانند مهارت خود را در آب نشان دهند.

اعظم حکمتی، حبیب اله رحمانی
منبع: کتاب بازی های بومی، محلی و سنتی خراسان شمالی