بدلی‌جات می‌توانند حساسیت پوستی ایجاد کنند

برخی افراد به بدلی‌جات حساسیت دارند. این حساسیت، «درماتیت تماسی» نامیده می‌شود که در واقع یک واکنش التهابی پوست است.... این واکنش التهابی در اثر مواجهه با مواد حساسیت‌زا و تحریک‌کننده …

برخی افراد به بدلی‌جات حساسیت دارند. این حساسیت، «درماتیت تماسی» نامیده می‌شود که در واقع یک واکنش التهابی پوست است....
این واکنش التهابی در اثر مواجهه با مواد حساسیت‌زا و تحریک‌کننده ایجاد می‌شود. بسیاری از مردم نسبت به مواد آلرژن (حساسیت‌زا) واکنش نشان نمی‌دهند ولی در تعداد کمی از افراد که مستعد ابتلا به این التهاب پوستی هستند، مواجهه با این مواد موجب بروز التهاب پوستی می‌شود. موادی از قبیل اسیدها، قلیاها، حلال‌های شیمیایی و صابون‌های قوی و مواد شوینده اغلب درماتیت تماسی تحریکی ایجاد می‌کنند. این مواد قادرند روی پوست هر فردی منجر به درماتیت شوند ولی مواد آلرژن (حساسیت‌زا) فقط در افراد مستعد ایجاد واکنش می‌کنند.
یکی از شایع‌ترین این واکنش‌های آلرژیک تماسی، درماتیت تماسی آلرژیک به فلزات از جمله بدلی‌جات است. موارد بسیار زیادی دیده شده است که فرد به ساعت خود، دکمه لباس خود، گوشواره، زیپ‌شلوار و گیره‌های فلزی لباس که در تماس با پوست بدن است، واکنش نشان می‌دهد. در واقع این افراد در مواجهه با فلز مقصر که به آن حساسیت دارند و از نظر ژنتیکی مستعد هستند، واکنش پوستی نشان می‌دهند. این واکنش در پوست محل تماس با ماده حساسیت‌زا مانند فلز بدلی‌جات و یا در برخی موارد فراتر از آن به صورت خارش، قرمزی، تورم، پوسته‌ریزی و در موارد شدیدتر ایجاد تاول بروز می‌کند. شایع‌ترین فلزی که واکنش تماسی حساسیتی ایجاد می‌کند، نیکل است. حساسیت به نیکل یک مشکل ناتوان‌کننده و شایع در میان بیمارانی است که به متخصص پوست مراجعه می‌کنند. میزان شیوع آن از ۴ تا ۱/۱۳ درصد است. حساسیت به نیکل ممکن است در هر سنی بروز کند. برخی افراد حتی با تماس مختصر با نیکل دچار واکنش می‌شوند ولی در بقیه پس از سالیان طولانی تماس با نیکل درماتیت ایجاد می‌شود. گاهی درماتیت محدود به دست‌ها یا محل‌های تماس با نیکل است ولی گاهی به صورت بثورات گسترده پوستی در نواحی باسن، کشاله‌ران و چین‌های بدن و پلک‌ها رخ می‌دهد.
نیکل در بسیاری از زیورآلات، گیره‌های فلزی، دکمه‌های فلزی، ساعات، لوازم فلزی مورد استفاده در منزل، سکه‌ها و حتی وسایل ارتودنسی (مرتب کردن دندان‌ها) وجود دارد. همچنین نیکل در بسیاری از مواد غذایی از جمله گوشت، مرغ و ماهی، سیب‌زمینی، شیر و محصولات لبنی، پیاز و آجیل وجود دارد. شکلات و کاکائو و سویا حاوی مقادیر بالایی از نیکل هستند. انسان‌ها به طور دایم در محیط کار و منزل با نیکل سر و کار دارند. حساسیت به نیکل در خانم‌ها شایع‌تر از آقایان است. یون‌های نیکل در تماس با پوست انسان آزاد شده و به التهاب منجر می‌شوند، به خصوص اگر این حالت با تعریق شدید همراه باشد، تشدید می‌شود مانند حساسیت به نیکل ساعت. در برخی از موارد دیده شده که فرد حساس به نیکل، به نیکل موجود ساعت‌اش حساسیت نشان می‌دهد و برای جلوگیری از ایجاد حساسیت از لاک ناخن روی ساعت خود به عنوان پوشش استفاده می‌کند. باید متذکرشد که اگر چه این کار سبب ایجاد سدی روی فلز می‌شود ولی لاک ناخن هم دارای ماده‌ای به نام «توسی‌لامیدفرمالدئیدرزین»‌ بوده که خود این ماده یکی از آلرژن‌های شناخته شده است و می‌تواند درماتیت تماسی در فرد مستعد ایجاد کند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی