قفل های سخت افزاری و نرم افزاری

برای جلوگیری از استفاده غیرمجاز از برنامه ها یا تکثیر غیرقانونی آنها، می توان برای آنها اقدام به طراحی قفل کرد. قفل گذاری به دو روش نرم افزاری و سخت افزاری انجام می شود.چنانچه …

برای جلوگیری از استفاده غیرمجاز از برنامه ها یا تکثیر غیرقانونی آنها، می توان برای آنها اقدام به طراحی قفل کرد. قفل گذاری به دو روش نرم افزاری و سخت افزاری انجام می شود.چنانچه از سخت افزار خاصی برای قفل گذاری استفاده شود، به آن قفل سخت افزاری می گوییم. این قفل ها بعضی به صورت یک رابط، روی پورت پارالل سیستم نصب می شوند. بخش اصلی قفل، از یک حافظه قابل پاک شدن تشکیل شده که با توجه به نوع و حجم آن، دارای عملکردی متفاوت است. چنانچه از روش ها و ترفند های نرم افزاری، برای قفل گذاری استفاده شود، به آن قفل نرم افزاری می گوییم.
قفل های نرم افزاری دارای تنوع بیشتری بوده و بعضاً از لحاظ طراحی و اجرا سلیقه ای و ابتکاری هستند اما می توان نحوه عملکرد اکثر آنها را، توسط یکی از سه روش ذیل، تشریح کرد:
۱) محدودیت در تعداد کپی در این حالت برنامه نصب کننده نرم افزار، فضای مشخصی در دیسک را با روش خاصی مرمت کرده و تعداد مجاز نسخه برداری را در آن درج می کند. بدین طریق با هر بار کپی کردن برنامه، یک واحد از این عدد کم می شود و هنگامی که تعداد مجاز آن به صفر رسید، دیگر نمی توان برنامه را روی سیستم نصب کرد. جهت جلوگیری از تهیه نسخه پشتیبان هنگام نصب، اطلاعاتی راجع به سخت افزار سیستم که می تواند مثلاً شامل نوع قطعات یا شماره سریال قطعات باشد، در جایی، در محدوده قفل ذخیره می شود و از این پس هر بار هنگام اجرای برنامه، این اطلاعات به دقت چک می شود و در صورت هرگونه تغییر، برنامه اجرا نمی شود.
۲) استفاده از دیسکت هنگام اجرای برنامه در این حالت، دیسکت مورد نظر، یا به روش خاصی فرمت می شود و سپس هنگام اجرا، اطلاعات روی آن بررسی می شود یا اینکه قسمتی از دیسکت را به صورت فیزیکی و عمدی خراب می کنند و در اینجا، در واقع همان صدمه ای که به عمد، بر سطح دیسکت وارد شده است، به عنوان قفل و محافظ نرم افزار عمل می کند. از این پس برای انتقال برنامه از یک سیستم به سیستم دیگر، این فلاپی مانند قفل سخت افزاری عمل می کند و باید مختصات آن توسط برنامه تایید شود و چنانچه این فلاپی در درایو نباشد، برنامه اجرا نخواهد شد.
۳) قفل سی دی (اجرا از روی سی دی)
با متداول شدن سی دی یا لوح فشرده، روش جدیدی در قفل گذاری ابداع شد و آن اجرای برنامه از روی سی دی است. در این حالت برنامه هنگام اجرا، به سی دی رجوع کرده و نقاط خاصی از آن را چک می کند. این نقاط بخش هایی هستند که به صورت فیزیکی علامت گذاری شده اند و در واقع به نوعی صدمه دیده اند و معمولاً این خرابی با تابش اشعه لیزر انجام می شود. به این ترتیب به اصطلاح نقاط معینی از سی دی لیزرسوز می شود. این نقطه یا نقاط، به عنوان قفل سی دی عمل می کند و از عمل تکثیر یا کپی برداری و همچنین استفاده غیرمجاز از آن جلوگیری به عمل می آورد.

رضا جوالچی