سفالگری

سفالگری از نخستین فعالیتهای صنعتی انسان بوده كه در كشور ما نیز سابقه بسیار طولانی دارد. به احتمال قوی، فلات ایران زادگاه اولیه ظروف سفالین به شمار می رود. گواه این مدعا ، قدمت …

سفالگری از نخستین فعالیتهای صنعتی انسان بوده كه در كشور ما نیز سابقه بسیار طولانی دارد. به احتمال قوی، فلات ایران زادگاه اولیه ظروف سفالین به شمار می رود. گواه این مدعا ، قدمت آثار بدست آمده از حفاریها می باشد. . در گذشته، سفال در گیلان به علت فراهم بودن بستر مناسب تولید آن ، مصارف فراوانی داشته است كه شامل انواع ذیل می باشد :
- گمج و نوخون (ظرف مخصوص طبخ غذا به همراه درب)
- خم سفالین، كوزه سفالین ، كاسه سفالین
- نمكیار ( طبق سفالین؛ مخصوص ساییدن مغزگردو و سبزی و انارترش و…)
- گیلی تابه (ظرف مخصوص برشته كردن تخمه)
- تالك (ظرف سفالین دو دسته)
- تنگ آب ، تنور نان پزی ، ظروف نگهداری مواد ، حلقه‌های سرچاه ، گلدان و مجسمه و سفال بام.
- كمر كوزه ( ظرف سفالین مختص بادكش كردن پشت و كمر )
● مراكز مهم سفالگری :
اسالم، رودسر، لاهیجان، رشت، لنگرود، تالش، آستارا ، سیاهكل و صومعه‌سرا .
مواد اولیه این هنر، خاك رس می‌باشد كه اغلب از همان مناطق تولید، تامین می گردید ، ولی در حال حاضر با پیشرفت تكنیك ساخت سفال و نیاز به خاك مرغوبتر، هنرمندانی چون آقای بهزاد اژدری در سیاهكل یا جمشید نظری، خاك رس مورد نیاز خود را از لاله جین همدان تهیه می كنند .
تولیدات سفالی این استاد، بدون نقش و دارای فرمهای مختلفی است كه بیشتر كاربرد مصرفی دارد و تنها هنرمندان منطقه جیرده به امر لعاب كاری آن می‌پردازند.
▪ ابزاركار:
چرخ دستی، گركه (حلقه‌ گرد فلزی، جهت تیز كردن ته ظروف)، روكو (وسیله ای چوبی برای صاف كردن ته گمج)، الكلاش یا دكلاش (وسیله‌ای جهت از بین بردن اضافات گل).