قره قاط

گیاهی درختچه ای است بدون خار به طول ۳-۱ متر، شاخه های تازه آن از هم باز بوده و دارای كرك های پراكنده است كه با گذشت زمان رفته رفته كرك ها از بین می روند. برگ های آن پنجه ای با پایه قلبی …

گیاهی درختچه ای است بدون خار به طول ۳-۱ متر، شاخه های تازه آن از هم باز بوده و دارای كرك های پراكنده است كه با گذشت زمان رفته رفته كرك ها از بین می روند. برگ های آن پنجه ای با پایه قلبی شكل با حاشیه دندانه دار و اره ای شكل است. سطح برگ به صورت پراكنده ولی پشت آن به طور انبوهی كركدار است. گل آذین خوشه ای و حامل ۴۰-۲۰ گل است. گل ها دو جنسی، قرمزرنگ، كاسه گل استكانی به رنگ ارغوانی، كاسبرگ ها به شكل تخم مرغی واژگون با حاشیه مژه دار هستند. میوه بخش دارویی گیاه را تشكیل می دهد. میوه سته ای، كروی، قرمزرنگ تا ارغوانی مایل به سیاه و بدون كرك است. جمع آوری پس از رسیدن میوه ها در اواخر تابستان و اوایل پاییز انجام می پذیرد. تركیبات آنتوسیانی مواد موثر میوه های این گیاه را تشكیل می دهند. آنتوسیانوزیدهای قره قاط مقوی و محافظ عروق بوده در درمان اختلالات عروقی و بیماری های غیرالتهابی شبكیه به كار می روند. از فرآورده های موجود در بازار می توان به قرص آنتوسیانوزید اشاره كرد. از آنجایی كه آنتوسیانین ها تركیباتی هستند كه به نور و دمای بالا و اكسیژن حساس هستند، توصیه می گردد كه مواد اولیه حاوی این تركیبات در ظروف غیرقابل نفوذ به نور و هوا و در شرایط خنك نگهداری شوند. این گونه در ارمنستان، قفقاز، آذربایجان شوروی و تركیه انتشار دارد.
در ایران این گیاه در اهر، جنگل های ارسباران و كلیبر رشد می نماید. میوه های كاملاً رسیده و خشك شده گیاه حداقل دارای ۱/۰ درصد آنتوسیانین تام هستند.

سحر شهنازی