کانتینر و چگونگی ظهور و رشد کانتینر و حمل کانتینری

روند سریع رشد و توسعه حمل کانتینری و نقش کانتینر به‌عنوان مطمئن‌ترین وسیلهٔ انتقال کالا، طی سال‌های اخیر تحول وسیعی در امر حمل و نقل کالا به‌ویژه در دریا پدید آورده است. حمل …

روند سریع رشد و توسعه حمل کانتینری و نقش کانتینر به‌عنوان مطمئن‌ترین وسیلهٔ انتقال کالا، طی سال‌های اخیر تحول وسیعی در امر حمل و نقل کالا به‌ویژه در دریا پدید آورده است.
حمل و نقل کالا به‌وسیله کانتینر علاوه برراحتی، موجب کاهش تشریفات اداری و گمرکی و نیز افزایش سرعت در تخلیه و بارگیری کالا می‌شود. بنابراین آشنائی صاحبان کالا، سازندگان و فروشندگان کالا، فورواردرها و به‌طور کلی همه دست‌اندرکاران سیستم‌های حمل و نقل دریائی و زمینی با این پدیده در عرضهٔ مبادلات تجاری جهان امری ضروریست.
(کانتینر) به معنای لغوی شیئی است که در برگیرنده چیز یا اشیائی باشد. لیکن معنی و مفهوم آن از دیدگاه سازمن بین‌المللی استاندارد (ISO) به شرح زیر است:
۱) کانتینر وسیله‌ای است که خصوصیت استفاده مجدد داشته باشد.
۲) داشتن راحی مخصوص، جهت ساده شدن حمل کالا توسط یک یا چند طریق حمل و نقل بدون استفاده از وسایل واسطه برای بارگیری مجدد.
۳) تجهیز به ابزارهائی که جابه‌جائی را سرعت بخشد، به‌خصوص جابه‌جائی از یک وسیله حمل و نقل به وسیله‌ای دیگر.
۴) طراحی شده به نحوی که پر و خالی کردن آن به سرعت انجام پذیرد.
● ورود کانتینر به ایران، مقرراتورود و خروج
گرچه استفاده از کانتینر در ایران در دهه‌های گذشته، رشد بسیار کندی داشته و تنه در چند سال اخیر مورد توجه جدی قرار گرفته است، ولی ظهور نخستین کانتینرها در بنادر ایران به بیش از چند دهه بیشتر بر می‌گردد. هرچند درآن زمان‌ها در ایران ترمینال‌های کانتینری وجود نداشت با وجود این سهولت حمل کانتینر با توجه به تنگناهای اساسی در حمل کالاهای وارداتی به کشور استفاده از کانتینر در حمل و نقل جاده‌ای، دریائی و ریلی کشور شروع شد.
بسیاری از کانتینرهائی که پیش از انقلاب اسلامی وارد ایران می‌شد به دلیل نبودن کالای صادراتی کافی و سیستم جمع‌آوری و عودت در ایران باقی ماند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی بسیاری از آنها در گوشه و کنار شهرها و جاده‌ها به کارهای نامربوط با حمل و نقل به کار گرفته شد. هنوز هم در گوشه و کنار شهر، کانتینرهای متعددی به صورت نانوائی و عرضهٔ محصولات کشاورزی وجود دارد، که ظاهراً تنها نقطهٔ آشنائی مردم با این پدیدهٔ مدرن بسته‌بندی جهان است.
همزمانبا ورود تدریجی کانتینر به قلمرو حمل و نقل ایران، مقررات تازه‌ای به تصویب رسید تا ورود و خروج کانتینر را قانونمند کرده و استفاده از این وسیله را تسهیل کند.
قانون امور گمرکی در مادهٔ ۹ ورود و خروج انواع کانتینرها را مجاز دانسته است. در این ماده گفته شده که محفظه‌هائی که برای سهولت حمل و نقل کالای وارداتی به‌نام کانتینر یا نظایر آن مورد استفاده قرار می‌گیرد و معمولاً پس از تخلیه به خارج برگشت داده می‌شود به‌عنوان ورود موقت پذیرفته می‌شود.
در تبصرهٔ مادهٔ ۱۴۸ آئین‌نامهٔ اجرائی قانون امور گمرکی نیز مقررات ورود و خروج کانتینر به کشور تعیین شده است [۵۸].

۵۸ ـ مجله بندر و دریا