فشنگ

لوله‌ای کوتاه فلزی یا مقوائی که در آن باروت تعبیه شده و برای تیراندازی با اسلحه گرم ـ تفنگ، انواع تپانچه به‌کار می‌رود ـ گلوله‌های تفنگ و جز آن که باروت و چاشنی در بن دارد و با …

لوله‌ای کوتاه فلزی یا مقوائی که در آن باروت تعبیه شده و برای تیراندازی با اسلحه گرم ـ تفنگ، انواع تپانچه به‌کار می‌رود ـ گلوله‌های تفنگ و جز آن که باروت و چاشنی در بن دارد و با زخم شیطانک مشتعل شده از دهانه تفنگ بجهد ممکن است که این لغت از فهشنگ یا گل فهشنگ گرفته شده باشد به شباهت صوری.
● فشنگ
برای کاستن از زمانی که آماده شدن تفنگ می‌گرفت، فشنگ را اختراع کردند ـ در هر فشنگ خرج معینی وجود داشت و فشنگ‌ها بر روی فانوسقه ردیف می‌شدند و تنها کافی بود یکی از آنها را از فانوسقه برداشت، یا لفاف آنرا با دندان پاره کرد و باروت‌های آنرا در لوله ریخت در حالی‌که مقدار کمی باروت را به‌عنوان چاشنی در ظشتک ذخیره می‌کردند بدین ترتیب توانسته بودند شاخ باروت و کیسه باروت نرم را حذف کنند و در عین حال خرجگذاری سریعتر و مطمئن‌تر شد.
● فشنگ‌ها
فشنگ مشقی: این فشنگ کاملاً شبیه فشنگ جنگی است لیکن فاقد چاشنی و خرج پرتاب می‌باشد. برای تشخیص یک سوراخ مورب نزدیک به چاشنی تعبیه کرده‌اند. از این فشنگ بی‌خطر در کلاس آموزش اسلحه یا هنگام تمرین استفاده می‌گردد.
● فشنگ مانوری یا آموزشی
این فشنگ‌ها ممکن است فلزی یا پلاستیکی باشند، اغلب فاقد گلوله‌اند و برخی نیز گلوله پلاستیکی دارند که فقط از فاصلهٔ نزدیک خطرناک و گاهش کشنده است. نوع بدون گلولهٔ آن نیز چنانچه از فاصلهٔ خیلی نزدیک بطرف کسی شلیک شود، بواسطهٔ آتش دهانهٔ لوله می‌تواند سوختگی و جراحت جدی ایجاد کند. از این نوع فشنگ‌ در مانورها و گاهی نیز در عملیات شهری برای ترساندن مردم استفاده می‌گردد.
فشار گاز باروت این فشنگ‌ها می‌تواند اسلحه را پس از شلیک مجدداً مسلح نماید و اگر از نوع پلاستیکی آن استفاده می‌شود، می‌بایستی در یک زمان کوتاه بیشتر از ۶۰ تیر با آن شلیک نمود، چون لوله بشدت گرم شده و باعث ذوب شدن پلاستیک فشنگ و در نتیجه گیر اسلحه خواهد شد.
● فشنگ جنگی یا معمولی
این فشنگ ضد نفرات دشمن بکار می‌رود و در هنگام استفاده تیرانداز باید به قدرت و ظرفیت آتش اسلحهٔ خود واقف باشد که در یک زمان کوتاه بیش از تعداد مجاز با آن اسلحه شلیک نکند چون گرم شدن زیاد اسلحه می‌تواند باعث گیر یا حتی داغان شدن آن اسلحه می‌گردد.
● فشنگ گازی یا فشنگ نارنجک
این فشنگ باروت دارد ولیکن گلوله ندارد. وقتی شلیک می‌شود نارنجک مخصوصی را که بر سر لوله جنگ افزار گذاشته‌اند با فشار گاز ناشی از انفجار تا فاصله معینی پرتاب می‌کند.
● فشنگ آتش‌زا
گلولهٔ این فشنگ پس از اصابت به‌هدف قدرت متشکل کردن اطراف خود را دارد و جهت هدف قرار دادن انبار یا بسته‌های مهمات استفاده می‌شود. دارای باروت می‌باشد و معمولاً با رنگ مشخصی (بیشتر آبی) آنرا از بقیه فشنگ‌ها متمایز می‌سازد.
● فشنگ رسام
این فشنگ در مرمی یا گلولهٔ ود مقداری فسفر دارد که پس از شلیک با اکسیژن هوا ترکیب گردیده و مسیر خود را با نور درخشنده‌ای مشخص می‌کند.
تیرانداز در شب هدف خود را می‌بیند ولی جای اصابت گلوله‌های خود را نمی‌بیند لذا این فشنگ می‌تواند کمک مؤثری در پیدا کردن قلق تفنگ باشد. در شرایط موجود محیطی مثل اثر زاویهٔ شلیک ـ فاصله و سرعت باد بر روی گلوله. در قطارهای فشنگ بیشتر اسلحه‌ها بعضی تیرها را رسام انتخاب می‌کنند که مسلسل‌چی خود به‌خود متوجه مسیر گلوله‌ها بشود نوک این فشنگ‌ها معمولاً با رنگ سرخ از سایر فشنگ‌ها مشخص شده است.