بهداشت روانی و شکر کردن نعمتها

یکی از مهم‌ترین مسائلی که به عنوان یکی از اصول بهداشت روانی و هم روان درمانی فردی و گروهی می‌توان از آموزش‌های اسلامی استنباط نمود، لزوم توجه به نعمات خدادادی و جنبه‌های مثبت …

یکی از مهم‌ترین مسائلی که به عنوان یکی از اصول بهداشت روانی و هم روان درمانی فردی و گروهی می‌توان از آموزش‌های اسلامی استنباط نمود، لزوم توجه به نعمات خدادادی و جنبه‌های مثبت زندگی و شکرگزازی است. آموزش‌های متعددی در قرآن مجید و دستورات اسلامی وجود دارند که در این مورد آموزش می‌دهند و امر به شکر می‌نمایند. مقصود از شکر ، یادآوری نعمت و اظهار آن است.
● انواع شکرگزاری و رابطه آن با رشد فرد
مقصود از شکر ، یادآوری نعمت و اظهار آن است و خود به سه صورت امکان پیاده شدن می‌یابد:
▪ یادآوری (شکر قلب)
▪ بیان نعمت و شکرگزاری آن (شکر زبان)
▪ شکرگزاری از نعمت به صورت متناسب با آن (شکر جوارح)
شکرگزاری عملا یکی از نتایج رشد فرد و دستیابی به حکمت است و بهترین شکر ، فرمانبرداری از فرامین الهی است. به منظور شکرگزاری ، دستور داده شده است که نعمات خداوند را یاد آورند، و بازگو نمایند و توجه نمایند که نعمات او بر انسان قابل شمارش نیست.
● رشد فردی و ایمان به خدا
یادآوری نعمات خداوند به عنوان یکی از وسایل دستیابی به فلاح و رستگاری تلقی شده است. مهم‌ترین نعمت خداوند که با اعطای آن به انسان بر او منت نهاده است، ایمان به خداست که او را از سقوط بازداشته و به رشد و تکامل و در نتیجه قرب خداوند ، رهنمون می‌گردد. در حقیقت با برخورداری از اسلام و ایمان ، فرد بزرگترین جنبه مثبت را در جهان دارد و در نتیجه از ثروت و قدرتی برخوردار است که با هیچ نعمت دیگر قابل مقایسه نیست.
● استفاده از اصل شکرگزاری از خداوند در روان درمانی
استفاده‌ای که از این اصل در روان درمانی فردی و گروهی می‌توان نمود این است که: ممکن است فرد به علت عدم توجه به جنبه‌های مثبت زندگی خویش (نعمت‌های خدادادی) احساس افسردگی و نومیدی نماید. با توجه به بررسی‌های بالینی ، تعداد این افراد کم نیستند و می‌توان با توجه دادن آنها به جنبه‌های مثبت زندگی‌شان آنها را به زندگی امیدوار و به سمت رشد بیشتر هدایت کرد. در این مورد می‌توان و باید به فرد گوشزد کرد که در صورت از بین رفتن جنبه‌های مثبت فعلی ، چه احساسی خواهد داشت و باید علی‌رغم مشکلاتی که دارد با توجه به جنبه‌های مثبت ، با آنها کنار بیاید. نتیجه عملی این روش را بلافاصله می‌توان در فرد مشاهده نمود.
● آیا مقوله روان‌شناسی شکر گزاری مختص افراد بیمار روحی است؟
در مواردی هم که حتی علائم بیماری بوجود نیامده است، لازم است فرد و جامعه را به جنبه‌های مثبت زندگی خود متوجه نمود و به آنها آموزش داد که شکرگزاری ، تنها نباید جنبه زبانی داشته باشد. بلکه باید سعی نمایند ضمن آنکه از این جنبه‌ها در راه‌های معقول و رشد بیشتر خود و جامعه استفاده می‌کنند، نسبت به رشد جامعه ، حداکثر کوشش را بنمایند. در غیر این صورت وعید خداوند و از بین رفتن این جنبه‌های مثبت تحقق خواهد یافت.