مزایا و معایب لامپ‌های کم‌مصرف

حدود ۳۰درصد از کل انرژی مصرفی صرف تأمین روشنایی می‎شود و به نظر می‌رسد استفاده از لامپ‌های کم‌مصرف در مصارف خانگی هم در کاهش مصرف برق بسیار موثر است. توجه به این موضوع و خرید …

حدود ۳۰درصد از کل انرژی مصرفی صرف تأمین روشنایی می‎شود و به نظر می‌رسد استفاده از لامپ‌های کم‌مصرف در مصارف خانگی هم در کاهش مصرف برق بسیار موثر است. توجه به این موضوع و خرید این نوع لامپ‌ها برای تامین روشنایی موجب کاهش هزینه برق مصرفی، کاهش میزان سرمایه‌گذاری برای تأمین تاسیسات تولید و توزیع برق و کاهش آلودگی زیست‌محیطی می‌شود.
در اوایل دهه ۸۰ میلادی با تولید لامپ‌های فلورسنت فشرده تحول عظیمی‌در روشنایی ایجاد شد و به دلیل مصرف بسیار کمتر انرژی نسبت به لامپ‌های رشته‌ای این لامپ‌ها به «لامپ‌های کم‌مصرف» شهرت یافتند. لامپ کم‌مصرف نوعی لامپ فلورسنت است و شیوه کار آن به‌ این صورت است که برخورد الکترون‌ها، اتم‌های جیوه داخل لامپ را برانگیخته و اشعه ماورای بنفش تولید می‌کند. برخورد این اشعه نامریی با لایه فسفر پوشش داده شده روی سطح داخلی تیوپ، نور مریی ایجاد می‌کند که با تغییر فسفر می‌توان نورهایی با رنگ‌های گوناگون مانند سبز، زرد، سفید، قرمزو آبی ایجاد کرد.
● گران‌تر اما به صرفه‌تر
در چند سال گذشته تولید و استفاده از لامپ‎های کم‎مصرف نیز رواج زیادی پیدا کرده است. این نوع لامپ‎ها که از لحاظ شکل و اندازه شبیه لامپ‎های رشته‎ای هستند، حدود هشت برابر بیشتر از لامپ‎های رشته‎ای عمر می‎کنند. این لامپ‌ها با قیمت دو هزار تا شش هزار تومان به فروش می‌رسند و اگر چه قیمت آنها نسبت به بقیه لامپ‎ها بیشتر است اما با توجه به عمر زیاد و مصرف کمی‌که دارند، به‌ویژه برای مصرف‎کنندگانی که بیشتر از هزار کیلووات ساعت در ماه مصرف می‎کنند، مقرون به صرفه‌تر هستند. لامپ‎های کم‎مصرف ۱۸، ۲۰، ۲۶، ۴۰ و ۵۰ وات در بازار موجود است. در حال حاضر ۴۵ شرکت جواز تولید لامپ‌های کم‌مصرف الکترونیکی را از وزارت صنایع اخذ کرده و از میان آنها ۱۲ شرکت فعال هستند.
● ۲ دوتا، چهارتا
لامپ‌های کم‌مصرف به میزان قابل‌توجهی نسبت به لامپ‌های رشته‌ای سبب کاهش مصرف انرژی می‌شوند، به‌طوری‌که آزمایش‌های انجام شده روی لامپ‌های کم‌مصرف نشانگرآن است که این لامپ‌ها یک پنجم لامپ‌های رشته‌ای انرژی الکتریکی مصرف می‌کنند یعنی هزینه برق برای یک لامپ رشته‌ای۱۰۰ وات با ۱۰۰۰ ساعت کارکرد ۱۵۰۰۰ ریال و برای یک لامپ کم‌مصرف ۲۰ وات با همان میزان کارکرد فقط ۳۰۰۰ ریال است. اگر هرمشترک خانگی به جای پنج لامپ رشته‌ای۱۰۰ وات، پنج لامپ کم‌مصرف ۲۰وات جایگزین کند و روزانه به‌مدت پنج ساعت ازاین لامپ‌ها استفاده شود،هزینه مصرف برق لامپ‌های کم‌مصرف در مدت طول عمر این لامپ‌ها (۱۰ هزار ساعت)در۵/۵ سال بامحاسبه هزینه اولیه خریدلامپ‌ها، معادل ۲۵ هزار ریال و هزینه لامپ‌های رشته‌ای نیز با محاسبه هزینه خرید لامپ‌ها در همین مدت کارکرد معادل یک میلیون ریال خواهد شد، که با مطابقت عددهای مذکور مشخص می‌شود که لامپ‌های کم‌مصرف از لحاظ عمر و مصرف برق نسبت به لامپ‌های رشته‌ای بسیار بهینه‌اند.
● نور لامپ کم‌مصرف و سلامت پوست
هرچند لامپ‌های فلورسنت برق کمتری مصرف می‌کنند اما به دلیل وجود پرتوهای ماورای بنفش برای پوست مناسب نیستند. بررسی‌های انجام شده نشان داده است که میزان تابش پرتوهای اشعه ماورای بنفش از یک لامپ معمولی فلوروسنت بیش از ۲۸۰۰ نانومتر بوده که این مقدار از اشعه تابیده شده می‌تواند تغییرات پاتولوژیک در سلول‌های پوست ایجاد کند. نتایج تحقیقات نشان داده است، افرادی که در خانه و یا محل کارشان روزانه بیش از هشت ساعت در معرض نور لامپ‌های فلوروسنت قرار دارند، پنج برابر بیشتر از افرد دیگر دچار بیماری کاتاراکت یا آب مروارید می‌شوند. همچنین نور لامپ‌های فلوروسنت در طولانی مدت ممکن است موجب مشکلاتی مانند خستگی زودرس، افسردگی، ضعف و بی‌حالی، از دست دادن تمرکز، کاهش راندمان یا بازده کاری و افزایش تنش‌های روانی در افراد شود. به همین دلیل توصیه می‌شود:
▪ افرادی که روزانه بیش از چهار ساعت در معرض این نورها قرار می‌گیرند، از کرم ضد آفتاب استفاده کنند.
▪ نور این لامپ‌ها با استفاده از محفظه‌های مشبک محصور شود تا پرتوهای مستقیم نور هنگام تابش شکسته و در محیط پخش شود.
▪ نور لامپ‌های فلوروسنت با نور زرد لامپ‌های معمولی ترکیب شود تا ضمن ایجاد روشنایی مطلوب، تا حدود زیادی از میزان خطر کاسته شود.
▪ از این لامپ‌ها برای تامین روشنایی محل‌هایی مانند راهروها، پارکینگ و سالن‌های بزرگ و محل‌هایی که افراد مدت طولانی در آن قرار نمی‌گیرند، استفاده شود.
کجا استفاده از این لامپ‌ها توصیه نمی‌شود؟
۱) محیط‌های با حرارت بالای ۴۸ درجه و کمتر از ?? درجه سانتی‌گراد زیر صفر.
۲) قاب‌ها و حباب‌های بسته و بدون جریان هوا.
۳) مکان‌هایی که رطوبت بالایی دارند مانند گل‌فروشی، گلخانه، حمام و سونا.
۴) محل‌هایی با دفعات روشن و خاموش شدن زیاد مانند دست‌شویی و مدارهای چشمک زن.