ایمنی شناسی

این فن نخستین بار هنگامی مورد توجه همگان قرار گرفت که پسر ارشد وانگ دان (۱۹۵۷ـ۱۰۱۷) نخست وزیر چین، به مرض آبله مرد. وانگ نومیدانه می‌کوشید مانع تکرار چینن مرگی در بقیه اعضای …

این فن نخستین بار هنگامی مورد توجه همگان قرار گرفت که پسر ارشد وانگ دان (۱۹۵۷ـ۱۰۱۷) نخست وزیر چین، به مرض آبله مرد. وانگ نومیدانه می‌کوشید مانع تکرار چینن مرگی در بقیه اعضای خانواده‌اش بشود. اطباء و حکماء و جادوگرانی از سراسر امپراطوری احضار کرد تا چاره‌ای بیابند. یک زاهد تائوی از امیشان آمد. این راهب یا کاهن روش مایه کوبی را با خود به پایتخت آورد.
در نظر اول چنین می‌نماید که مایه کوبی آبله جنون آمیز بوده است. مگر مردم آبله نمی‌گرفتند؟ پاسخ منفی است. ظرافت کار مایه کوبان چینی در همین جاست. آن‌ها از روش‌های متنوعی برای خنثی کردن ویروس‌های کشنده استفاده می‌کردند، تا امکان ابتلاء به بیماری به حداقل برسد.
روش کار، قرار دادن ماده موجد آبله بر دو شاخه‌ای پنبه‌ای و فرو کردن آن در بینی بود. آبله از طریق غشای مخاطی بینی و از طریق تنفس جذب می‌شد. (روش خراشیدن پوست و قرار دادن آبله بر خراش ظاهراً مدت‌ها بعد به وجود آمد – احتمالاً در آسیای میانه با گسترش روش مایه کوبی به طرف غرب).
در حالت ایده‌ال مایه کوبان ماده آبله زا را از اشخاصی می‌گرفتند که خودشان مایه کوبی شده و چند زخم آورده بودند. تفاوت بین دو آبله یعنی واریو لامایور و واریو لامینور را نیز می‌داستند و ماده آبله زا را از دومی می‌گرفتند که صورت ملایمتری به شمار می‌رفت. در واقع منبع مطلوب ماده آبله زا، زخم کسانی بود که باماده اشخاصی دیگری مایه کوبی شده بودند که خود باز هم ماده اشخاص دیگری آبله کوبی شده بودند والخ... به عبارت دیگر، طی چند نسل، از طریق مایه کوبی‌های متعدد، ویروس ضعیف می‌شد.
‌”روش ذخیره کردن ماده آبله زا، زخم را به دقت در کاغذ ببندید و در بطری کوچکی بگذارید در بطری را محکم کنید تا فعالیت آن به بیرون سرایت نکند. بطری را نباید در آفتاب یا کنار آتش گذاشت بهتر است مدتی زخم را در بدن شخص نگه داشت به طور طبیعی و آهسته خشک شود. بر روی ظرف (بطری) باید تاریخ زخم برداری از شخص را با خط خوانا نوشت.
‌”در زمستان این ماده در درونش قوه یانگ دارد، لذا حتی پس از سی یا چهل روز هنوز فعال می‌ماند. اما در تابستان، قوه بانگ ظرف بیست روز از بین می‌رود. بهترین ماده آن است که مدتی بیش از حد نمانده باشد، زیرا وقتی قوه یانگ زیاد باشد از هر ده نفر به نه نفر ‌” می‌دهد‌“؛ اما وقتی بیشتر بگذرد به تدریج فعالیتش را از دست می‌دهد و سرانجام اصلاً کار نمی‌کند. در مواقعی که زخم‌های تازه کمیاب و تقاضا زیاد باشد، می‌توان زخم‌های تازه را با زخم‌های کهنه تر مخلوط کرد، اما در این حالت به هنگام مایه کوبی باید گرد بیشتری به سوراخ‌های بینی دمید.
● نیدم درباره این شرح و شرح‌هائی نظیر این می‌نویسد:
‌”به این ترتیب شیوه کلی عبارت بود از نگهداری نمونه آبله به مدت یک ماه یا بیشتر در دمای بدن (۳۷ درجه سانتیگراد) یا کمتر. در نتیجه حدود ۸۰ درصد ذرات زنده ویروس با گرما غیر فعال می‌شد؛ اما چون پروتئین مرده آن‌ها هنوز وجود داشت، به هنگام مایه کوبی محرک نیرومندی برای تولید انترفرون علاوه بر تشکیل پادتن وجود می‌داشت.
به عبارت دیگر ۸۰ درصد ویروس‌های آبله‌ای که چینیان با آن مایه کوبی می‌شدند ویروس‌های مرده‌ای بودند که کسی را مبتلا نمی‌کردند. در عوض بدن را به تولید پادتن ضد آبله برمی‌انگیختند (مانند واکسیناسیون)