اصول تغذیه در کودکان ورزشکار

مرحله پیش از بلوغ و دوران بلوغ، یکی از بحرانی ترین دوره های رشد انسان محسوب می شود. برای دست یابی به حداکثر راندمان رشد و نمو، انجام فعالیت های ورزشی توأم با رعایت یک برنامه غذایی …

مرحله پیش از بلوغ و دوران بلوغ، یکی از بحرانی ترین دوره های رشد انسان محسوب می شود. برای دست یابی به حداکثر راندمان رشد و نمو، انجام فعالیت های ورزشی توأم با رعایت یک برنامه غذایی متعادل و مناسب به طور قوی توصیه و تأکید می شود.
علاوه بر تکامل جسمی و روانی و شکل گیری شخصیت، بالفعل شدن استعدادها مانند بروز مهارت های تخصصی ورزشی نیز از ویژگی های دوران بلوغ محسوب می شود. در دوران کودکی و پیش از بلوغ، ظرفیت انجام فعالیت های ورزشی در دختران و پسران به طور کامل با یکدیگر قابل مقایسه است اما با پیشرفت مراحل بلوغ، تغییرات و واگرایی چشم گیری میان دو جنس آشکار می شود.
چه در دختران و چه در پسران، فعالیت های منظم ورزشی سبب دست یابی به حداکثر رشد ماهیچه ناشی از فرآیند بلوغ، افزایش توان هوازی و بی هوازی، افزایش توان کلی بدن، افزایش قدرت عضلانی و استقامت شده که همه این موارد معیارهای مهمی برای افزایش راندمان فعالیت های فیزیکی محسوب می شود.
گسترش توانایی ها در پسران چشم گیرتر است، چون تجمع چربی بیشتر در بدن دختران طی بلوغ تا حدی سبب کاهش برخی توانایی های ورزشی می شود. فعالیت های ورزشی شدید طی بلوغ و فقدان وزن گیری کافی، می تواند با ایجاد اختلالات اندوکرین و نوراندوکرین، مهار غدد جنسی و اختلال در تخریب و بازسازی طبیعی استخوان ها، سبب ایجاد پیامدهایی مانند توقف رشد قدی، تأخیر یا مهار بلوغ جنسی و نبود کفایت توده استخوانی شود که به طور مسلم، سلامت آتی فرد را به مخاطره می اندازد. شواهد متقاعد کننده ای وجود دارد که اختلالات اندوکرین و نبود تعادل در متابولیسم استخوان ها در کودکان ورزشکار، به طور قابل توجهی با کمبودهای اساسی تغذیه ای ناشی از نیاز افزوده شده بر اثر فعالیت های ورزشی در ارتباط است و با نوع فعالیت ورزشی ارتباطی ندارد.
از علایم کمبود های تغذیه ای در کودکان ورزشکار می توان به موارد زیر اشاره کرد: خستگی، بی حالی، خواب آلودگی، تحریک پذیری، بی اشتهایی و اختلالات بالینی مانند عفونت های مکرر، دهیدراتاسیون و صدمه به بافت های نرم.
▪ اختلالات غذا خوردن در کودکان ورزشکار
در اغلب موارد، علت اولیه کمبودهای تغذیه ای در کودکان ورزشکار اختلالات تغذیه ای و محدودیت های عمدی و آگاهانه در برنامه غذایی است، نه دسترسی نداشتن به غذای کافی. اختلالات غذا خوردن که به طور عمده ریشه روانی دارد، در دختران بیشتر از پسران است و اغلب پس از آغاز بلوغ و به دنبال افزایش ناگهانی هورمون های جنسی که موجب ایجاد تغییرات سریع در شکل بدن و افزایش نسبت بافت چربی به ماهیچه و تغییرات روانی می شود، رخ می دهد و علت آن می تواند نارضایتی نوجوان از تصویر ذهنی فرم بدن خود باشد. این اختلالات غذا خوردن که بیشتر به صورت بی اشتهایی بروز می کند، می تواند به وسیله رفتارهایی مانند اصرار به انجام ورزش های شدید با کاهش عمدی غذای روزانه و حتی استفاده از ملین ها توأم شود که متأسفانه خطر ابتلا به این اختلال هر روز بیشتر از روز پیش سلامت نوجوانان را تهدید می کند.
محدودیت غذایی درکنار فعالیت های ورزشی طاقت فرسا طی بلوغ، می تواند سلامت آتی فرد را به مخاطره اندازد
از جمله علل ایجاد چنین رخدادهایی می توان به اطلاع نداشتن والدین یا مربیان کودکان و نوجوانان ورزشکار از ضرورت تغذیه مناسب، متعادل و متنوع برای حفظ تداوم رشد، توأم با سلامت و کارایی بدن اشاره کرد.
توصیه می شود، کودکان ورزشکار و والدین آنها به طور مرتب تحت مشاوره متخصصان تغذیه قرار گیرند. چون اغلب موارد در نوجوانان و جوانان این توهم واهی وجود دارد که مصرف کافی مواد غذایی، آنها را از داشتن اندامی موزون محروم می کند.