اگر سلفی بگیریم یعنی خودشیفتگی داریم؟

پرسش آن است که آیا کسانی که در سایت های اجتماعی سلفی پست می کنند خودشیفته و سایکوپات و یا خود-ابژه ساز هستند؟ (یا شاید هر دو)؟

در مورد سلفی گرفتن در رسانه ها بسیار دیده و شنیده ایم. حتی کلمه سلفی «Selfie» اخیرا به دیکشنری آنلاین آکسفورد اضافه شده است. اما روانشناسان در مورد تاثیرات سلفی یا در مورد افرادی که این عکس ها را منتشر می کنند، چیز زیادی نمی گویند.

خبر آنکه اخیرا در نشریه «شخصیت و تفاوت های شخصی» رابطه میان به اشتراک گذاشتن سلفی، ویرایش عکس و شخصیت مورد بررسی قرار گرفته شده است.

پرسش آن است که آیا کسانی که در سایت های اجتماعی سلفی پست می کنند خودشیفته و سایکوپات و یا خود-ابژه ساز هستند؟ (یا شاید هر دو)؟

نویسندگان در این بررسی، خود-ابژه سازی را در کنار ۳ صفت (که صفاتی منفی شمرده می شوند) مورد بررسی قرار دادند. این صفات عبارتند از «خودشیفتگی»، «سایکوپاتی» و «ماکیاولیسم». به این صفات، صفات تیره می گویند، زیرا رگه هایی از شرارت و بی رحمی در آن دیده می شود و شیوه هایی فریبنده در تعامل با دیگران است.

خودشیفتگی (Narcissism): یعنی توجه و عشق بیش از حد به خود و بزرگنمایی کردن خود. افراد خودشیفته بسیار علاقه مندند که از سوی دیگران مورد تعریف و تمجید قرار گیرند و معتقدند: «قابلیت های من بیشتر از اکثر افراد است» و هر زمان امکانش باشد خود نمایی می کنند.

سایکوپاتی (Psychopathy): نوعی اختلال شخصیت که بر اساس آن، فرد رفتارهای تکانشی فقدان ترس و بی احتیاطی، بی قیدی و بی مسئولیتی و رفتارهای ضد اجتماعی دارد.

ماکیاولیسم (Machiavellianism): برای پیشبرد اهداف و منافع شخصی به هر شیوه ای متوسل شدن و اصول اخلاقی را زیر پا گذاشتن و تنها خود را محترم شمردن.

خود-ابژه سازی (Self-objectification): نگاه به بدن و جسم خود به عنوان شیئی که ارزش آن تنها به لحاظ جنسی است. (سوژه جنسی). افراد خود ابژه ساز ارزش خود را بر اساس ویژگی های فیزیکی و جذابیت های ظاهری می سنجند.

Fox and Rooney برای بررسی رابطه میان سلفی و شخصیت، از نمونه افرادی که نماینده هر کشورند، (۱۰۰۰ مرد ۱۸ تا ۴۰ ساله) داده هایی تهیه کردند. شرکت کنندگان پرسشنامه های ارزیابی شخصیتی را پاسخ دادند و صفات تیره و میزان خود ابژه-سازی آن ها مورد بررسی قرار گرفت. از این افراد پرسیده شد که چه تعداد سلفی از خود گرفته و در هفته گذشته در شبکه های اجتماعی به اشتراک گذاشته اند، و نیز چه عکس های دیگری (غیر سلفی) به اشتراک گذاشته و چقدر از وقت خود را در سایت های اجتماعی می گذرانند. همچنین از آن ها پرسیده شد برای آنکه در عکس ها زیباتر بیفتند، از شیوه های مختلف ویرایش عکس (مانند کراپ، فیلتر و روتوش) چقدر استفاده می کنند.

نتایج نشان داد که هم افراد خودشیفته و هم خود ابژه ساز اوقات زیادی را در شبکه های اجتماعی می گذرانند و نیز زمان زیادی صرف ویرایش عکس های شان می کنند. اما ماکیاولیسم ارتباط خاصی به رفتارهای ما در رابطه با عکس ندارد.

افراد خودشیفته محتمل تر است که بخواهند با سلفی خودنمایی کنند و برای آن که در عکس ها به بهترین شکل به نظر برسند، تلاش زیادی به خرج می دهند. جالب است بدانید مردان سایکوپات، نسبت به همتایان روانی خود (که علاقه چندانی به ویرایش عکس ندارند)، سلفی های بیشتری به اشتراک می گذارند.

نتایج دیگر نشان می دهد مردانی که نگاهشان به جسم خود، همچون نگاه به شیء است علاقه بیشتری به ویرایش عکس هایشان نشان می دهند. خود-ابژه سازان اکثرا افرادی هستند که عزت نفس پایینی دارند. درست بر خلاف خودشیفته ها که از اعتماد به نفس بالایی برخورداند و نکته جالب آن که هم افراد خودشیفته و هم خود-ابژه ساز بیش از سایر افراد در شبکه های اجتماعی مانند فیس بوک بیشتری خودنمایی می کنند. لازم به ذکر است که افراد خود-ابژه ساز سلفی های زیادی به اشتراک نمی گذارند، بلکه بیشتر در مورد ظاهر خود در عکس ها حساسیت به خرج می دهند.

* اما پیش از آنکه تمام دوستان سلفی بگیر و سلفی به اشتراک گذار فیس بوکتان را به خودشیفتگی و سایکوپاتی متهم کنید، بدانید که این نتایج با وجود آنکه به لحاظ آماری قابل توجه است، در مقیاس قابل قبولی بررسی نشده و ضمنا زنان در این بررسی شرکت نداشته اند.