نام فارسى | آمفوتريسين بى | |||
نام انگليسى | AMPHOTERICIN B | |||
نام تجارى دارو | Fungizone | |||
گروه دارويى | ضد قارچ | |||
گروه شيميايى دارو | آمفوتريسين پلياِن ماكروليد | |||
مكانيسم اثر | با پيوند با استرولها باعث افزايش نفوذپذيرى غشاء سلولى و كاهش K و Na و مواد مغذى سلولى در ارگانيسمهاى حساس ميشود. | |||
موارد مصرف | در هيستوپلاسموزيس، بلاستوميكوزيس، كوكسيديومايكوزيس، كريپتوكوكوزيس، كانديديازيس، اسپوروتريكوزيس، كه باعث مننژيت حاد سپتيسمى و عفونتهاى جلدى ميشوند. | |||
ميزان مصرف | بالغين و كودكان: انفوزيون وريدى يك ميليگرم در 250ml دكستروز پنج درصد. (0/1mg/ml). در طى 4-2 ساعت يا 0/25mg/kg/day در مدت 6 ساعت و بتدريج تا 1mg/kg/day افزايش ميدهيم، حداكثر تا 1/5mg/kg. داخل مايع نخاعي: 0/1mg، بهتدريج تا 0/5mg هر 72-48 ساعت. موارد منع مصرف: حساسيت مفرط، دپرسيون شديد مغز استخوان. |
|||
توضيحات دارو | عوارض جانبي: چشم، گوش، حلق و بيني: وزوز گوش، كري، دوبيني، تاريديد. پوستي: سوختگي، تحريك، نكروز در محل تزريق، گُرگرفتگي، درماتيت، راش جلدي، (در استعمال موضعى دارو). دستگاه عصبى مركزي: سردرد، تب، لرز، درد عصب محيطي، پارستزي، تشنج، گيجي. ادرارى تناسلي: هيپوکالمي، اسيدوز توبولر، نفروکالينوز، نارسائى دائمى کليوي، آنوري، درد عضلاني. گوارشي: تهوع، استفراغ، بياشتهائي، اسهال، کرامپ، گاستروانتريت هموراژيک، نارسائى حاد کبدي. عضلانى اسکلتي: درد مفصل (آرترالژي)، درد عضلاني، درد فراگير، ضعف. خوني: کمخونى نرموکروم نرموسيتيک، ترومبوسيتوپني، آگرانولوسيتوز، لکوپني، ائوزينوفيلي، کمبود پتاسيم خون، کاهش سديم و منيزيم خون. احتياطات: در بيمارى کليوي، در حاملگى (گروه B). فارما کوکينتيک: اوج اثر: ۲ـ۱ ساعت بعد از تزريق. مدت اثر: ۲۰ ساعت. دفع: کليوى (نيمه عمر در دو مرحله. مرحله اول ۴۸ـ۲۴ ساعت، مرحله دوم ۱۵ روز). تداخلات داروئي: تشديد سميت کليوى در صورت مصرف همزمان با آمينوگليکوزيدها، تشديد هيپوکالمى در صورت مصرف همزمان با گلوکوکورتيکوئيدها، ديورتيکها، کاربنيسيلين، پيپراسيلين، تيکارسيلين، مزلوسيلين و آزلوسيلين. ملاحظات پرستاري: پيگيرى آزمايشگاهي: ـ علائم حياتى هر ۳۰ـ۱۵ دقيقه در طى نخستين انفوزيون، دقت در نبض، فشار خون. ـ نسبت I&O: بررسى کاهش دفع ادراري، تغيير در وزن مخصوص ادرار؛ در اين حالات براى جلوگيرى از ضايعه پايدار در توبولهاى کليوى مصرف دارو را قطع کنيد. ـ مطالعات خوني: Mg, Ca, Na, K, CBC هر دو هفته. ـ توزين هفتگي: در صورت افزايش وزن هفتگى به مقدار يک کيلو، ادم وجود دارد و بايد ضايعه کليوى را مدنظر داشته باشيم. توصيهها: ـ پس از رقيق کردن در ۱۰mL آب مقطر با ۵۰۰mL از محلول مناسب مخلوط کرده تا غلظت mg/mL ۰/۱ بهدست آيد. محلول حاصل بهمدت ۲۴ ساعت در دماى اتقال و بهمدت يک هفته در يخچال پايدار است. ـ دوز تست: ۱mg در ۲۰mL دکستروز پنج درصد در مدت ۳۰ـ۱۰ دقيقه. ـ از وريدهاى ديستال استفاده شود و هر ۸ ساعت محل را از لحاظ نشت خارج عروقى و نکروز بررسى کنيد، استفاده از اسکالپ وين در بزرگترين وريد ممکن و افزودن هپارين يا هيدروکورتيزون به تزريق، تعويض متناوب وريدها و برنامه مصرفى يک روز در ميان به کاهش خطر ترومبوفلبيت کمک ميکند. فقط پس از تشخيص ارگانيسم توسط C&S از دارو استفاده ميشود. اطمينان حاصل کنيد که از دارو براى مقابله با يک عفونت مرگبار استفاده ميشود. ـ دارو را به آهستگى و طى ۶ ساعت تزريق کنيد. تزريق سريع ممکن است باعث کلاپس قلبى ـ عروقى شود. روش تهيه / تجويز: ـ جلوگيرى از نور در طول انفوزيون، آن را با فويل بپوشانيد. ـ در صورت وجود عوارض جانبي، از درمان علامتي، از آسپرين، آنتيهيستامينها، ضد استفراغها و ضداسپاسمها استفاده کنيد. ـ دور از نور و رطوبت نگهدارى شود. با محلول رقيقشده آن تا ۲۴ ساعت قابل استفاده است. ارزيابى باليني: پاسخ درماني: کاهش تب، بيحالي، راش، منفيشدن C&S از نظر ارگانيسم. مسموميت کليوي: افزايش BUN، کراتينين سرم؛ در صورتيکه BUN بيشتر از ۴۰ mg/dl و يا کراتينين بيشتر از ۳mg/dl شود، دارو را قطع کرده يا دوز آن را کاهش ميدهيم. مسموميت کبدي: افزايش AST, ALT, آلکالن فسفاتاز، بيليروبين. واکنشهاى آلرژيک: در صورت وجود درماتيت و راش، دارو قطع شده و در حالت خفيف از آنتيهيستامين و در موارد شديد از اپينفرين استفاده ميکنيم، همچنين مصرف پروفيلاکتيک، آنتيهيستامين، بتامتازون و ضداستفراغها قبل از تزريق توصيه شده است. کاهش پتاسيم: بياشتهائي، ضعف، کاهش رفلکسها، منگي، خوابآلودگي، افزايش دفع ادراري، افزايش تشنگي، پارستزي. اثر سمى بر گوش: وزوز گوش (صداى زنگ يا همهمه در گوش)، سرگيجه، از دست دادن شنوائى (نادر). ـ تب و لرز و سردرد و تهوع، ۲ـ۱ ساعت پس از شروع تزريق شروع شده و ۴ ساعت بعد از قطع دارو تخفيف مييابد. آموزش به بيمار و خانواده: براى از بين رفتن کامل عفونت به دوره درمانى طولانى مدتى از ۲ هفته تا سه هفته (بسته به نوع عفونت) نياز دارد. |
|||