ديورتيکول يک کيسه حباب مانند است که در اثر افزايش فشار داخل رودهٔ برگ و وارد شدن آن به جدار روده و ايجاد بيرون‌زدگى‌هاى بادکنک شکل نازک از ميان بخش‌هاى ضعيف شدهٔ جدار روده بزرگ، پديد مى‌آيد. وجود اين ديورتيکول‌ها را ديورتيکولوز گويند که در ۳۰ تا ۴۰ درصد افراد بالاى ۵۰ سال ايجاد مى‌شود و شيوع آن در دهه‌هاى بعد افزايش مى‌يابد. در اکثر افراد ديورتيکول‌ها هرگز علامتى ايجاد نمى‌کنند. اين عارضه ممکن است باعث انقباضات شکمى و درد در قسمت تحتانى شکم شود که تنها با دفع گاز يا حرکت روده برطرف مى‌گردد.
دو عارضهٔ اصلى ديورتيکولوز خونريزى و التهاب (ديورتيکوليت) است. خونريزى از ديورتيکول‌ها باعث دفع خون روشن همراه با مدفوع مى‌شود و نشانگر اين است که بايد فوراً به پزشک مراجعه کنيد. التهاب باعث درد شکمى حاد اغلب در قسمت تحتانى و چپ شکم مى‌شود. پارگى ديورتيکول‌ها مى‌تواند منجر به التهاب صفاق تهديدکنندهٔ حيات گردد.
درمان
خونريزى يک فوريت پزشکى است. محل خونريزى را مى‌توان معمولاً متوسط لوله‌اى متشکل از فيبرهاى نورى که داخل روده بزرگ مى‌شود (آندوسکوپي) يا با پرتونگارى معين کرد. اگر خونريزى خودبه‌خود قطع نشود، برداشتن يک قسمت يا تمامى رودهٔ بزرگ (کلکتومي) ممکن است ضرورت يابد.
وقتى درد علامت بارز است روش معمول، درمان محافظه‌کارانه و بسترى کردن بيمار در بيمارستان، استراحت در بستر، و نخوردن چيزى از طريق دهان تا برطرف شدن علائم است. اگر تب بالا که نشانگر التهاب صفاق يا تشکيل آبسه در اثر پاره شدن ديورتيکول‌ها است وجود داشته باشد، معمولاً آنتى‌بيوتيک و دارو ضد درد تجويز مى‌شود. در موارد شديد تخليه آبسه‌ها يا برداشتن روده بزرگ از طريق جراحى ممکن است براى برطرف کردن عفونت ضرورى باشد.
اگر قبلاً مبتلا به التهاب ديورتيکول بوده‌ايد و يا پزشک در سيگموئيدوسکوپي٭ معمول ديورتيکول‌هائى را يافت، بايد از رژيم غذائى پرالياف (غلات کامل فراوان، سبوس، ميوه‌ها، و سبزى‌ها) و مايعات کافى استفاده کنيد تا مدفوع خود را نرم و حجيم نگه داريد و از مشکلات آينده پيشگيرى نمائيد. به‌خاطر داشته باشيد که اين رژيم غذائى در تمام عمر بايد رعايت شود.
٭ لوله‌اى را که توسط آن قسمت تحتانى روده بزرگ و راست روده به‌طور مستقيم مورد معاينه قرار مى‌گيرد، سيگموئيدوسکوپ گويند -م.
