از اقوام آريائى بوده که قبايل از آنها به‌طور پراکنده در غرب ايران زندگى مى‌کردند. دَيااُکو (حدود ۷۰۸ تا ۶۵۵ ق‌م) نخستين کسى بود که اين قبايل را متحد گرداند. او همدان (هگمتانه = محل اجتماع) را به پايتختى خود انتخاب کرد و تدريجاً تقسيمات ناحيه ـ ادارى به‌وجود آمد. او پس از پنجاه سال سلطنت به‌وسيلهٔ آشورى‌ها تبعيد شد.
تمدن مادها
مادها با دامدارى و پرورش اسب آشنائى داشتند و زراعت آنها رونق داشت. در دورهٔ آنها پيشه‌وران و صنعتگران وجود داشته‌اند و آثار مفرغى و مسى بازمانده از زمان ايشان اطلاع آنها از فلزکارى را نشان مى‌دهد. جامعهٔ ماد ابتدا به‌صورت عشيره‌هاى پدرشاهى بوده که رئيس عشيره کهنسا‌ل‌ترينِ آنها بوده است. مادها در دهکده‌ها مى‌زيسته‌اند امّا قلعه‌هائى ساخته بودند که به هنگام خطر به درون آنها پناه مى‌برده‌اند. وحدت ميان قبايل ماد کندتر از اقوام بين‌النهرين يا مصر بوده است. مادها در قرن ۷ ق‌م داراى خط کتابت بوده‌اند که منشاء خط باستانى پارسى يا خط هخامنشى بوده است. مادها خدايان مختلف و بت‌ها را مى‌پرستيد‌ه‌اند. آثار يافت شده از زمان مادها تماماً در غرب ايران قرار دارند از آن جمله‌اند: مجسمهٔ سنگى شيرى در همدان؛ صورت حجارى‌شدهٔ مردى در دکان داوود در سرپل ذهاب؛ دخمه‌اى در ديران لرستان که امروز آن را اتاق فرهاد مى‌خوانند.
پادشاهان مادها
فرَوَرتيش (حدود ۶۵۵ تا ۶۳۳ ق‌م)
پسر ديااکو پس از او به تخت نشست. او در جنگى عليه دولت آشور کشته شد.
هووَخشَتَرَه (حدود ۶۳۳ تا ۵۸۴ ق‌م)
پس از فرورتيش به شاهى رسيد. او دولت آشور را شکست داد و نينوا پايتخت آن را تسخير کرد و در اين زمان آسياى‌غربى ميان ماد و عيلام و بابل تقسيم شده بود.
اژى‌دهاک (ايختوويگو ـ حدود ۵۸۴ تا ۵۵۰ ق‌م)
پسر هووخشتره پس از او به سلطنت رسيد. او در جنگ با پارسى‌ها مغلوب کورش هخامنشى نوهٔ خود شد. در اين امر مادها نيز که از او ناراضى بودند با پارس‌ها همکارى کردند و کشور ماد ضميمهٔ کشور پارس شد.