د مرگان . [ دُ م ُ ] (اِخ ) (۱) ژاک ژان - ماری . از دانشمندانی است که سمت ریاست هیأت فرانسوی را که در تخت جمشید حفریاتی اجرا کرده اند داشت . (از ایران باستان ج 1 ص 56). باستانشناس فرانسوی (1857 - 1924 م .) وی مهندس معدن بود و برای تحقیقات باستان شناسی به انگلستان و بلژیک و آلمان و اتریش و ممالک اسکاندیناوی و هند و مالاکا و قفقاز و ارمنستان مسافرت کرد ودر سال 1889 م . دولت فرانسه او را برای کارهای باستانشناسی به ایران فرستاد و وی سه سال در ایران بود وتحقیقات و مطالعاتی که در ایران کرد در پنج جلد کتاب (9 جلد) مندرج است . وی به اهمیت آثار باستانی ایران پی برد و دولت فرانسه را برای کسب امتیاز حفاری درمواضع باستانی تشویق کرد و درنتیجه دولت فرانسه در 1894 م . امتیاز حفاری در تمام ایران را بدست آورد و هیأت رسمی نمایندگی علمی فرانسه در ایران تأسیس شدو این هیأت به ریاست دُ مرگان در سال 1897 م . به ایران آمد و مرکز عملیات خود را در شوش قرار داد و ازجمله ٔ اشیاء عتیقه استل حمورابی را که برای تحقیق در زبان عیلامی مدارکی گرانبهاست به موزه ٔ لوور پاریس منتقل نمود. از آثار اوست : از شوش تا لوور، تمدنهای نخستین ، بشر ماقبل تاریخ ، سکه شناسی ایران باستان و مشرق زمین در ماقبل تاریخ در سه جلد. (از دائرهٔالمعارف فارسی ). || نام قلعه ای که حفاران فرانسوی در بالای تپه ٔ شوش بنا کرده اند و آن مرکز هیأت حفاران مذکور است و به نام رئیس هیأت نامیده شده است .