در تمام دوران کودکى بايد رشد کودک را زير نظر داشته باشيد. در نخستين ماههاى زندگى نوزاد، به رشد او بيشتر توجه مىکنند، سپس اين نظارت کاهش مىيابد، ولى تا پايان بلوغ ادامه دارد.
دربارهٔ رشد براساس قد، وزن و اندازهٔ جمجمه، داورى مىکنند. با در دست داشتن اين اندازهها مىتوانيم رشد کودک را با ميانگين رشد کودکان همسن و سال او مقايسه کنيم. به اين ترتيب مىتوانيم دربارهٔ کودکى که نسبت به سنش بلند قد يا لاغر است و کودکى که جمجمهاى بزرگ دارد اظهار نظر کنيم. اما اين نشانههاى دقيق براى داورى دربارهٔ رشد طفل کافى نيست. رشد پديدهاى پويا است و براى قضاوت دربارهٔ آن آگاهى از چگونگى رشد کودک لازم است. به اين منظور بايد منحنى رشد طفل را روى برگههائى مخصوص رسم کنيد تا بتوانيد اندازهٔ قد و وزن و دور جمجمهٔ او را با ديگر اطفال مقايسه کنيد. منحنى وزن و قد دخترها با پسرها فرق دارد.
کودکى که به شکلى منظم قد مىکشد و بر وزنش اضافه مىشود، کودکى سالم است. تا زمانى که طفل هنوز روى پاهايش نمىايستد، براى والدين آسانتر است که با توجه به وزنش دربارهٔ رشد او داورى کنند. در واقع، اندازهٔ گرفتن دقيق قد نوزاد آسان نيست، بايد بدن و بهويژه پاهاى او در حالت کشيده قرار گيرند. بنابراين، پزشک متخصص هنگام معاينه نوزاد اين کار را انجام مىدهد؛ و به همين دليل ما نخست دربارهٔ منحنى وزن با شما سخن مىگوئيم.
- نشانههاى رشد طفل:
ميانگين قد نوزاد ۵۰ سانتىمتر، و ميانگين وزن او ۳۳۰/۳ کيلوگرم و اندازهٔ دور جمجمهٔ او حدود ۳۵ سانتىمتر است. در پنج ماهگى وزن او دو برابر زمان تولدش يعنى ۶ تا ۷ کيلو مىشود.
در ۴ سالگى قد او دو برابر زمان تولدش، حدود يک متر مىشود. رشد نوزاد در نخستين ماههاى زندگى بسيار سريع است و در حدود ۲ سالگى کندتر مىشود، و از ۴ سالگى تا دورهٔ رشد سريع بلوغ، سرعتى بهينه را حفظ مىکند.