چنین گوید ابونصر احمد ابن احمد ابن نصر قباوی که ابوبکر محمد ابن جعفر نرشخی کتابی تألیف کرده است به نام امیر حمید ابومحمد نوح ابن نصر ابن احمد ابن اسماعیل سامانی در ذکر بخارا و مناقب و فضایل او و آنچه در وی است و در روستاهای وی از مرافق و منافق و آنچه به وی نسبت دارد، و ذکر احادیثی که در فضیلت بخارا آمده است از رسول (ص) و اصحاب و تابعین و علمای دین (رضوان‌الله علیهم اجمعین). و تألیف این کتاب به عربی بوده است به عبارت بلیغ در سال ۳۲۲ از هجرت نبوی (ص).<br /> ابوالحسن عبدالرحمن محمد نیشابوری در کتاب خزائن‌العلوم چنین آورده است که این موضع که امروز بخارا است آبگیر بوده است و بعضی از وی نیستان بوده است و درختان و مَرغ‌زار، و بعضی موضع چنان بوده که هیچ حیوانْ پایاب‌نیافتی به آن سبب که ولایت‌هائی که سوی سمرقند است بر کوه‌ها برف‌ها گداختی و آن آب آنجا جمع شدی. بر سوی سمرقند رودی عظیم است که او را ”رود ماصف“ خوانند، در آن رود آب بسیار جمع شود، و آن آب بسیار برفت و زمین را بکند و گِل بسیار بیرون آورد چنانکه این مغاک‌ها آکنده شد. آب بسیار می‌آمد و گِل بسیار می‌آورد تا به ”بُتَک“ و ”فَرَب“ رسید، و آب آن دیگر بازداشت و این موضع که بخارا است آکنده شد و زمین راست شد، و آن رود عظیم ”رودِ سغد“ شد. و این موضع عظیم ”بخارا“ شد.

فایل(های) الحاقی

تاریخ بخارا bokhara.pdf 762 KB application/pdf