حمل کالا با هواپيما درصد بسيار پائينى از حمل و نقل کشور را تشکيل مىدهد و معمولاً بارهاى سبک و با قيمت بالا يا بارهاى فاسدشدنى با ارزش، به وسيله هواپيما حمل مىگردد. البته بايد توجه داشت با توسعه صنعت هواپيمائى و به خاطر سرعت عمل زياد آن، حمل هوائى به تدريج ارزش بيشترى در حمل و نقل کالا به دست مىآورد.
راهنامه (بارنامه) هوائى
ياتا انجمن بينالمللى و نقل هوائى (IATA) تعريف مشخصى از راهنامه هوائى به عمل نياورده و فقط شکل آن را مشخص کرده است. براى هر محموله يک راهنامه هوائى صادر مىگردد. صدور راهنامه هوائى دال بر انعقاد قرارداد، قبول کالا و شرايط حمل و نقل مىباشد. مطابق مقررات انجمن بينالمللى حمل و نقل هوائي، راهنامه هوائى در سه نسخه اصلى و شش نسخه کپى به شرح زير صادر مىگردد:
International Air Transport Association
- نسخه اول - سبز: اين نسخه شرکت صادرکننده راهنامه که بار را نيز حمل مىکند صادر مىشود. اين نسخه نشاندهنده انعقاد قرارداد حمل بين فرستنده و حملکننده مىباشد.
- نسخه اصلى دوم - صورتي: براى گيرنده کالا است که به همراه کالا براى وى ارسال مىشود.
- نسخه اصلى سوم - آبي: براى فرستنده کالا است و نمايانگر تحويل کالا به متصدى حمل مىباشد.
- نسخه کپى چهارم - زرد: رسيد تحويل کالا است که به گيرنده کالا ارائه و پس از امضاء وى به آخرين حملکننده داده مىشود.
- نسخه پنجم - سفيد: براى فرودگاه مقصد است.
- نسخه ششم - سفيد: براى حملکننده سوم است.
- نسخه هفتم - سفيد: براى حملکننده دوم است.
- نسخه هشتم - سفيد: براى حملکننده اول است.
- نسخه نهم - سفيد: براى بايگانى آژانس صادرکننده است.
گردش راهنامه هوائى از موقع صدور تا تحويل کالا به شرح زير مىباشد:
|
|||
|
|||
|
|||
|
|||
|
|||
|
|||
|
|||
|
|||
ارائه نسخه چهارم امضاء شده از طرف گیرنده به شرکت حمل | |||
|
|||
|
|||
|
|||
|
گردش راهنامه هوائى
گردش راهنامه هوائى از موقع صدور تا تحويل کالا به شرح زير مىباشد:
- صدور راهنامه توسط شرکت حمل در ۹ نسخه
- توزيع راهنامه براساس نسخ مربوطه
- ارائه نسخه اصلى سوم ممهور به مهر پرواز از طرف فرستنده کالا به بانک جهت دريافت وجه کالا
- صدور اعلاميه ورود کالا توسط شرکت حملکننده در مقصد
- ارائه نسخه چهارم امضاء شده از طرف گيرنده به شرکت حمل
- صدور حواله ترخيص کالا از گمرک توسط شرکت حملکننده
- ارائه نسخه چهارم راهنامه و ترخيصيه و ساير اسناد به گمرک جهت ترخيص کالا