هدف اساسى از انجام هر حسابرسى آن است که حسابرس با بررسى نتايج حاصله از رسيدگى به دفاتر و مدارکى که صورت‌هاى مالى نهائى مؤسسه مورد رسيدگى به آنها متّکى است و با توجه به اطلاعات و توضيحات مختلفى که در جريان اين رسيدگى‌ها کسب مى‌شود، نسبت به درستى صورت‌هاى مالى مذکور يک عقيدهٔ حرفه‌اى اظهار نمايد. اين اظهارنظر در طى گزارشى موسوم به گزارش حسابرسي يا گزارش حسابرس يا گزارش حسابرسان به‌عنوان شخص يا مقامى که انجام حسابرسى را به حسابرس محوّل نموده است ارائه مى‌گردد، که برحسب اقتضاء ممکن است به يکى از دو صورت کوتاه يا تفصيلى صادر گردد. نکاتى که در گزارش حسابرس قيد مى‌شود تابع نوع حسابرسي، حدود رسيدگى و بالاخره منظورى که حسابرسى به خاطر آن صورت گرفته است، مى‌باشد.
ليکن گزارش حسابرس در هر صورت بايد متکى به نتايج حاصله از رسيدگى‌هاى انجام شده و حاوى اظهارنظر صريح وى مبنى بر تائيد و يا تائيد مشروط و يا رد صورت‌هاى مالى مورد رسيدگى باشد. بديهى است در مواردى به‌علت عدم دسترسى به مدارک و اطلاعات لازم و يا به‌علت کامل و يا کافى نبودن اطلاعات و مدارک موجود، يا رسيدگى به آنها نمى‌توان به‌طور قاطعى نتيجه‌گيرى نمود و بنابراين حسابرس به ناچار در گزارش خود از اظهارنظر صريح نسبت به بعضى موارد خوددارى نموده و فقط نسبت به بقيهٔ محتوى صورت‌هاى مالى مورد گزارش اظهار عقيده مى‌نمايد. در بعضى موارد ديگر حسابرس به‌طور کلى از اظهارنظر نسبت به صورت‌هاى مالى خوددارى نموده و در مواردى ممکن است اصولاً قادر به ارائهٔ هيچ‌گونه گزارشى نباشد. البته بايد دانست که از نقطه نظر حرفه‌اى فقط در موارد بسيار استثنائى حسابرس به اين روش‌ها توسّل جسته و در موارد عادى لازم است حسابرس در انجام وظايف خود و اتخاذ همه‌گونه تدابير حرفه‌اي، از لحاظ انجام رسيدگى‌هاى مقتضى منتهاى جديت لازم را معمول دارد به‌طورى که در پايان حسابرسى بتواند نسبت به صورت‌هاى مالى مورد رسيدگى و کليهٔ مواردى‌که به‌نحوى از انحاء در صحت يا سقم صورت‌هاى مذکور تأثير دارند به يک عقيدهٔ حرفه‌اى دست يافته و به‌طور صريح نسبت به آنها اظهار عقيده نمايد.
گزارشى که حسابرس در پايان رسيدگى‌هاى خود تحت عنوان گزارش حسابرس ارائه مى‌نمايد معمولاً به‌صورت بسيار مختصرى که به گزارش کوتاه موسوم است تهيه شده و گزارش تفصيلي اکثراً در مواردى تهيه و ارائه مى‌گردد که حسابرسى به منظور ويژه‌اي، مثلاً رسيدگى به تقلّبات احتمالى يا تعيين ارزش ويژهٔ يک مؤسسه، انجام گرفته و يا آنکه صاحبکار به علل خاصى گزارش حسابرس را به آن‌صورت درخواست نموده باشد.
در بسيارى از موارد عادي، مؤسسات و سازمان‌ها از حسابرسان خود درخواست مى‌نمايند که علاوه بر گزارش استاندارد يا کوتاه حسابرسى که جهت ارائه به ارکان عاليهٔ مؤسسه مثلاً مجمع عمومى سهام‌داران، يا هيئت مديره و با اشخاص و دستگاه‌هاى ثالث ذى‌علاقه، مثلاً بانک‌ها، بورس سهام يا مقامات مالياتى مورد استفاده قرار مى‌گيرد، گزارشى نيز به فرم تفصيلي تهيه نمايند که به منظور اطلاع بيشتر مديران اجرائى و کارکنان عالى‌رتبهٔ مؤسسه از جزئيات رسيدگى‌هاى انجام شده و نتايج به‌دست آمده و به‌خصوص نظرات حسابرس دربارهٔ وضع مالى مؤسسه و نتايج مالى حاصله از عمليات آن، و هم‌چنين نظرات وى دربارهٔ کفايت و مناسبت سيستم کنترل داخلى مورد عمل در مؤسسه و اصلاحاتى که جهت بهبود آن ممکن است ضرورت داشته باشد، مورد استفاده قرار گيرد، در مواردى نيز حسابرسان اقدام به تهيهٔ گزارش واحدى به فرم تفصيلى مى‌نمايند که خلاصهٔ نظرات حسابرس (به‌صورتى که معمولاً در گزارش کوتاه قيد مى‌شود) در آغاز با پايان گزارش درج مى‌گردد، ليکن بايد دانست که اين روش در حسابرسى‌هاى عادى چندان معمول نمى‌باشد.
فرم تفصيلى گزارش حسابرس قاعدتاً نمى‌تواند تابع نمونهٔ استاندارد شده‌اى باشد و در هر مورد حسابرس بنا به قضاوت و تشخيص خود و بر اساس رسيدگى‌هاى انجام شده و منظور خاصى که فرم تفصيلى گزارش حسابرس به خاطر آن ضرورت يافته است، گزارش خود را تنظيم مى‌نمايد. ليکن در مورد فرم کوتاه گزارش حسابرسى که بسيار بيشتر مورد استفاده قرار مى‌گيرد، به منظور هماهنگى و هم‌چنين براى جلوگيرى از هرگونه استنباط نادرست از عبارات مندرج در گزارش‌هاى حسابرسان، معمولاً سعى مى‌شود که از نمونه‌ها و عبارات و کلمات استاندارد شده‌اى استفاده گردد. به همين مناسبت انجمن‌هاى معتبر حسابداران مستقل حرفه‌اى (مثلاً انجمن حسابداران خبره در انگلستان و ويلز يا انجمن حسابداران رسمى امريکا) براى راهنمائى بيشتر جامعهٔ مالى و به‌خصوص براى تعيين تکليف اعضاء خود، اقدام به انتشار نمونه‌هاى استاندارد شدهٔ گزارش‌هاى حسابرسى نموده‌اند که هر نمونه بسته به شرايط به‌خصوص هر حسابرسي، به‌عنوان الگو مورد استفاده قرار مى‌گيرد. علاوه بر اين نمونه‌هاى انتشار يافته، بسيارى از مؤسسات بزرگ حسابرسى نيز جهت استفادهٔ اعضاء خود اقدام به تهيهٔ نمونه‌هاى استاندارد گزارش حسابرسى نموده و فقط در شرايط غيرعادى از حدود نمونه‌هاى استاندارد خود تجاوز مى‌نمايند.
