تلویزیون نگاهی به صالح علا و دو قدم مانده به صبح

نگاهی به برنامه شبانه دو قدم مانده به صبح یا قشلاقی به مرغزار گفتگو

یک فیلم _ یک تجربه ، سینما چهار ، سینما اقتباس ، مستند چهار و... . هر کدام از این برنامه های تلویزیونی ، فاصله بین شبکه چهار سیما با سایر شبکه ها را بیشتر و بیشتر می کنند و "دو قدم مانده به صبح " هم به همین دلیل بی نظیر می نماید.

نقطه قوت و برگ برنده ی برنامه "دو قدم مانده به صبح " حضور کارشناسان صاحب نظر در حوزه های تخصصی ، چه در قالب مجری و یا مهمان در دو بخش یا دو قدم گفتگوی کارشناسی و تخصصی است، که بینندگان این برنامه را تا پاسی از شب ، شاید در نامناسب ترین ساعت پخش سیما ، پایبند خود می کند. افرادی مانند محمد رحمانیان ، فریدون جیرانی ، فریدون خلعتبری و فاضل جمشیدی ، دکتر ولایتی ، دکتر آذرنوش ، حسن سربخشیان ، اهورا ایمان ، بهرام عظیمی و... در قالب مجری کارشناس و دیگرانی همچون مسعود کیمیایی ، ناصر طهماسب ، علی نصیریان ، مجید قیصری ، محمد بایرامی ، ایرج برخورداری ، محمد چرمشیر ، آتیلا پسیانی و... که حضور هر کدام به تنهایی شاید برنامه ای را بس باشد. البته عدم تسلط بسیاری از این افراد به مجری گری ، شاید چون همیشه در مقام کارشناس و مهمان و در واقع پاسخ دهنده ، فراخوانده شده اند، باعث می شود مباحث کمی به سمت مونولوگ میل کنند و نه دیالوگ که مناسب این چنین فضایی است.

دو قدم مانده به صبح گرچه زبان ساده و قابل فهم و ریتم آرام مناسب یک برنامه شبانه اش را از کارگردانی روان سعید شبستری دارد اما این برنامه با نام محمد صالح علا گره خورده و نقل محافل شده است. او که چندی پیش از طرف سعید سجادی در روزنامه کیهان " همه کاره ی هیچ کاره " مورد خطاب قرار گرفته بود با از گذراندن تجربیات موفق و ناموفق بسیاری از قبیل نمایشنامه نویسی کارهایی مانند؛ " اسکی روی آتش " ، " زیر چادر اکسیژن " و یا آخرین کارش در سال ۵۵ با عنوان " خمیازه کفش هایم" ، کارگردانی سریال تلویزیونی ۱۲۰ قسمتی " لحظه " ، انتشار مجله " نشانی " ، برنامه های رادیویی همچون " راه شب " و ... ، بازیگری سینما ، ترانه سرایی و ... الحق اینبار با کنار نشستن و عدم مداخله در بحث های تخصصی کارشناسان برنامه که این روزها بیماری مزمن بسیاری از مجریان سیماست، نشان داده کارش را به عنوان مجری یک برنامه ترکیبی خوب بلد است.

اینکه مخاطب مجبور نباشد یک مجری را به عنوان دانای کل! طرف صحبت تمام مباحث یک برنامه از سینما و تئاتر و کاریکاتور گرفته تا فلسفه و تمدن اسلامی ببیند ، خود جای شکر دارد ، گیرم که دیگر همه عادت کرده اند به عبارات منحصر به فرد صالح علا ، و نیمه های شب آدم را به تعجب نمی اندازد وقتی می شنود که مثلاً ؛ قشلاق می کنیم به مرغزار گفتگو ...

گرچه یکی از دلایل عدم استقبال این برنامه ی شبانه ، همچون بسیاری از برنامه های شبکه چهار ، از سوی مخاطب عام ، علاوه بر پرداختن به بسیاری موضوعات خاص شاید همین سبک و سیاق صالح علا در پیچاندن و سخت کردن جملات ساده و روزمره باشد.

در هر حال " دو قدم مانده به صبح " با همه قوت و ضعف هایش محصول پیشنهاد مدیر شبکه چهارم سیما و خوش ذوقی کارگردان و تهیه کننده جوانش برای رونمایی از اولین اثر مستقلش است که آبرو و اعتبارش را مدیون مجریان و کارشناسان و مهمانان متخصص حوزه فرهنگ و هنر و ادبیات کشور است.

" دو قدم مانده به صبح " در وادی تلویزیون ایران اگر به ادا و اطوار های معمول گرفتار نشود ، که تا حالا نشان داده انگار خط های قرمز راه را می شناسد ، هر روز بر تعداد مخاطبان بی خواب شده اش افزوده خواهد شد ، گرچه برخی میانبرنامه ها ( وله ها ) و جملات قصار از بزرگان ، وسط چنین برنامه ای گاهی آدم را نگران می کند ، یا باوجود ا اینکه از ابتدا معلوم است سنگینی و بزرگی بعضی موضوعات و مباحث مانند بحث هویت مثلاً در تئاتر هیچ جوری در یک برنامه دو ساعته نمی گنجد و نیمه کاره می ماند و مخاطب را دچار و گرفتار رها می کند و یا با جای خالی بعضی مباحث مانند رسانه ، زبان شناسی و ... ، در برهوت سیمای رسمی ایران نه قطره که چشمه آبی زلال و البته به جا ست.

مریم ناظمی یگانه