نمايش‌هاى عروسکي، امروزه در دو شاخهٔ سايه‌بازى و خيمه‌شب‌بازى شناخته مى‌شود. در ?سايه‌بازي? و حرکات چند عروسک در برابر منبع نور و افتادن سايه‌هاى آنها بر پرده، داستان نمايش داده مى‌شود. اما در خيمه‌‌شب‌بازى عروسک‌هاى متحرک بر صحنه مشاهده مى‌شوند.



در زبان فارسى از قديم، واژه‌هاى ?خيال‌بازي? يا ?‌بازى خيال? خاص سايه‌بازى بوده است؛ و از شب‌بازى و پرده‌بازى و لعبت‌بازي، منظور نمايش سايه بوده و گاهى نيز خيمه‌شب‌بازي. به اجراکنندهٔ هر دوى اين‌ها لعبت‌بازى مى‌گفته‌اند. خيال‌باز مجرى سايه‌بازى بوده است.


از قرن پنجم به بعد در شعرهاى شاعران به اين نمايش‌ها اشاره شده است؛ اما از پيش از آن خبرى در دست نيست. ولى مى‌توان حدس زد که اين گونه نمايش‌ها در چهار قرن اوليهٔ اسلامى بطور پراکنده بين مردم بوده است.


نمايش‌هاى عروسکى بين مردم طى قرن‌ها سنت‌ها و قهرمان‌هاى عاميانه‌اى را بوجود آورده که نمونهٔ اين قهرمانان يکى ?پهلوان کچل? است. در جاهاى مختلف ايران از جمله فارس، برخى مردم خيمه‌شب‌بازى را با نام پهلوان کچل مى‌شناسند.